همه روزه شاهد این موضوع هستیم که بدن انسان درگیر بیماری‌های گوناگون میشود. بیماری‌هایی که در بدن بوجود می‌آید اغلب در قسمت‌های مهم و جدی هستند. اما گاهی اوقات ممکن است در اعضای جزئی بیماری‌هایی به وجود بیایند و انسان را اذیت کنند. یکی از این بیماری‌های کوچک انقباض دوپویترن است که مانند کیست گانگلیون تقریبا بدون درد است، که کف دست و انگشتان را درگیر می‌کند. فعلا برای این بیماری درمان مشخصی پیدا نشده است اما به هر حال دارو می‌تواند بیماری را تا حدی کنترل کند. در این مقاله می‌خواهیم بدانیم که انقباض دوپویترن چیست؟ پس با ما همراه باشید.
دریافت مشاوره و راهنمایی از دکتر فرشید راعی: ۰۹۱۲۹۲۴۱۰۶۳ و ۰۹۹۰۱۲۲۹۳۲۰
توضیحات راجب انقباض دوپویترن
انقباض دوپویترن چیست؟ این سوالی است که شاید خیلی کم آن را شنیده باشید و یا هرگز حتی اسم این بیماری هم به گوش شما نخورده باشد یا با کیست گانگلیون اشتباه گرفته شود! اما به راستی انقباض دوپویترن چیست؟
انقباض دوپویترن یا Dupuytren’s Contracture یک بیماری کوچک است که در بخش کف دست و انگشتان دست رخ می‌دهد. هنگامی که به این بیماری مبتلا شوید بافت زیر پوست شما ضخیم شده و زخم‌های کوچک و بزرگی روی پوست دست به وجود می‌آید. با این‌حال این بیماری معمولا دردناک نیست اما تا حدی حرکات ناحیه دست را محدود می‌کند. هنگامی که بافت دست ضخیم شوید باعث میشود انگشتان دست کم کم به سمت کف دست کشیده شود و در گذر زمان بیماری وخیم تر میشود.
علائم انقباض دوپویترن چیست؟
برای اینکه با بیماری انقباض دوپویترن بهتر آشنا شوید. خوب است تا بدانید علائم و عوامل ایجاد انقباض دوپویترن چیست؟ این بیماری عموما با ایجاد یک توده در کف دست آغاز میشود و به مرور زمان وضعیت آن وخیم‌تر میشود و بیماری رشد می‌کند. البته این بیماری دردناک نیست اما خب حرکات دست را محدود می‌کند. این بیماری در هر دو دست اتفاق می‌افتد و اکثرا دوتا انگشت را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در ابتدا در کف دست تنها گره‌هایی وجود دارد اما با گذر زمان گره‌ها به طناب‌هایی تبدیل می‌شوند که انگشتان را به سمت کف دست می‌کشند. هرچقدر زمان بیشتر بگذرد کشیدگی هم بیشتر خواهد شد. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:
۱. نمی‌توانید دست‌هایتان را روی میز یا جاهای صاف قرار دهید.
2. گره‌های صفت و سخت را در ناحیه کف دست و زیر پوست آن احساس خواهید کرد.
۴. انگشتان شما به سمت کف دستتان کشیده خواهد شد.
۵. عموما کف دست ملتهب شده و ورم می‌کند.
۶. در کف دست خود احساس خارش یا سوزش یا شاید کمی احساس درد بکنید.
۷. شاید در ناحیه کف دست شما شیارهایی به وجود بیایند که ممکن است دردناک باشد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا هستند؟
امروزه به طور دقیق نمی‌توان گفت که عوامل موثر در ایجاد بیماری انقباض دوپویترن چه چیزهایی هستند. اما خب تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهند که افرادی که زمینه‌های ابتلا به صورت ارثی را دارا هستند بیشتر درگیر این بیماری می‌شوند. علاوه بر این مورد محققان پی برده‌اند که این انقباض در آقایان شایع‌تر است. عوامل موثر بر انقباض دوپویترن که تا کنون کشف شده است شامل موارد زیر است:
- بالا بودن سن مخصوصا سنین بالاتر از پنجاه سال
- افراد دارای زمینه‌های ارثی و مردان
- افرادی که شاغل هستند و در حیطه کاری خود با ابزارهای ارتعاشی در ارتباط هستند.
- افراد دارای بیماری دیابت
- کسانی که مصرف کننده الکل و یا دخانیات هستند.
- افرادی که در معرض استفاده داروهای ضد تشنج هستند.
تشخیص انقباض دوپویترن چگونه است؟
همانطور که در قسمت قبل گفته شد چون بیماری انقباض دوپویترن دردناک نیست عموما تا وقتی که برای بیمار محدودیت جدی ایجاد نکند به ندرت قابل تشخیص است. با این‌حال بیماری که علائم این بیماری را مشاهده نموده است می‌تواند به پزشک مراجعه کند. ابتدا پزشک معاینات فیزیکی انجام می‌دهد و کف و انگشتان هر دو دست را با یکدیگر مقایسه می‌کند. در مرحله بعد پزشک از بیمار می‌خواهد که کف دست‌های خود را روی سطح صافی مانند میز قرار دهد تا پزشک شدت بیماری را درک کند. اگر فرد نتوانست دست خودش را روی میز به صورت صاف قرار دهد یعنی به این بیماری مبتلا شده است. در مراحل بعدی اگر پزشک در تشخیص شک داشته باشد می‌تواند از طریق آزمایش خون و یا عکسبرداری از ناحیه دست وجود این بیماری و یا شدت آن را تشخیص دهد.
درمان بیماری انقباض دوپویترن چیست؟
تا کنون درمان مشخصی برای این بیماری کشف نشده است چرا که این بیماری بدون درد است و معمولا برای بیمار مشکل چندانی ایجاد نخواهد کرد. در مراحل اولیه حتی ممکن است به دلیل نداشتن درد خود بیمار هم متوجه به وجود آمدن این بیماری در دستان خود نشود. در نتیجه در مراحل ابتدایی، درمانی برای این بیماری همچون بیماری تریگر فینگر انجام نخواهد شد.
اما با گذر زمان ممکن است این بیماری پیشرفت کند. در این شرایط حرکات کف دست و انگشتان برای بیمار محدود میشود در نتیجه در انجام کارهای روزمره بیمار مشکلاتی رخ می‌دهد. در این زمان است که افراد به سراغ درمان می‌روند. درمان بیماری انقباض دوپویترن به دو صورت غیر جراحی و جراحی انجام میشود.
روش بدون جراحی
یکی از روش‌های درمان بدون جراحی این بیماری سوزن زدن است. در این روش پوست را بی‌حس می‌کنند، سپس سوزنی را وارد دست می‌کنند. این سوزن باعث میشود تا طناب‌های متصل به انگشتان منقبض شوند. البته این کار حتما باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود. اما با توجه به اینکه زخم بزرگی ایجاد نمی‌کند می‌توانید این کار را به صورت همزمان برای چندین انگشت انجام دهید.
درمان خانگی
اگر بیماری شما هنوز زیاد پیشرفت نکرده می‌توانید با درمان خانگی آن را رفع کنید. مثلا شما می‌توانید با استفاده از وسیله‌های سخت و صاف انگشتان و دست خود را در وضعیتی قرار دهید که صاف شود و این تمرین را به صورت مکرر انجام دهید تا بر روی بیماری شما تاثیر بگذارد.
داروها
برای درمان این بیماری می‌توانید از تزریق داروها هم استفاده کنید. داروهای استروئیدی که به کف دست تزریق می‌شوند ابتدا باعث نرم‌تر شدن گره سفت و سخت کف دست میشود و اگر کف دست شما دردناک باشد آن را رفع می‌کند. در ادامه از تزریق آنزیم کلاژناز استفاده خواهد شد. این آنزیم باعث جدا شدن طناب‌ها از هم میشود و در این حالت فرد می‌تواند بعد از گذشت یک هفته بعد از تزریق اولیه دست خود را صاف کند. درمان به وسیله تزریق این آنزیم عموما باعث درمان کامل انقباض دوپویترن میشود و یا حداقل علائم این بیماری را به مدت چند سال از بین خواهد برد.
فیزیوتراپی برای دوپویترن مؤثر است؟
فیزیوتراپی می‌تواند برای بیماران مبتلا به انقباض دوپویترن مفید باشد، اما درمان قطعی محسوب نمی‌شود. در ادامه به جزئیات نقش فیزیوتراپی در این بیماری می‌پردازیم:
بعد از درمان‌های جراحی یا تزریقی
- فیزیوتراپی به بازگرداندن دامنه حرکتی انگشتان کمک می‌کند.
- جلوگیری از چسبندگی و سفتی تاندون‌ها پس از جراحی بسیار مهم است.
- تمرینات کششی و تقویتی برای بهبود عملکرد دست توصیه می‌شوند.
در مراحل اولیه بیماری (با هدف کاهش پیشرفت)
- گرچه اثربخشی آن در توقف پیشرفت بیماری محدود است، اما ممکن است درد یا سفتی اولیه را کاهش دهد.
برای حفظ انعطاف‌پذیری مفاصل و کاهش خشکی
- استفاده از اسپلینت شبانه، ماساژ بافت نرم، و اولتراسوند تراپی ممکن است مفید باشد.
فیزیوتراپی به تنهایی قادر به متوقف کردن یا درمان کامل بیماری دوپویترن نیست.
پس از درمان، احتمال برگشت بیماری وجود دارد؟
پس از درمان انقباض دوپویترن، احتمال بازگشت (عود) بیماری وجود دارد. این بیماری ذاتا یک اختلال مزمن و پیشرونده است که ریشه در فرآیندهای فیبروتیک (تشکیل بافت همبند غیرطبیعی) دارد. حتی پس از انجام درمان‌های مؤثر مانند تزریق آنزیم کلاژناز، سوزن‌درمانی (aponeurotomy)، یا جراحی باز، ممکن است با گذشت زمان مجدداً بافت‌های فیبروتیک در کف دست تشکیل شوند و انقباض انگشتان تکرار شود.
میزان عود بستگی به روش درمانی، شدت اولیه بیماری، سن بیمار، ژنتیک، و عوامل زمینه‌ای مانند دیابت یا مصرف دخانیات دارد. برای مثال، در برخی بیماران با سابقه خانوادگی قوی یا درگیری گسترده، احتمال بازگشت بیشتر است. با این حال، رعایت مراقبت‌های بعد از درمان، فیزیوتراپی منظم و پرهیز از عوامل تشدیدکننده می‌تواند خطر عود را کاهش دهد. بنابراین، پیگیری‌های منظم با پزشک متخصص نقش مهمی در کنترل و مدیریت بلندمدت بیماری دارد.
بیماری دوپویترن خود به خود بهبود می‌یابد؟
بیماری انقباض دوپویترن به‌طور خودبه‌خود بهبود نمی‌یابد و روندی پیشرونده و مزمن دارد. این بیماری به دلیل تجمع و ضخیم شدن بافت همبند زیر پوست کف دست به وجود می‌آید و به مرور زمان باعث خم شدن انگشتان (معمولاً انگشت حلقه و انگشت کوچک) به سمت داخل میشود. در مراحل اولیه، ممکن است فقط سفتی یا برآمدگی کوچکی در کف دست احساس شود، اما با گذشت زمان و بدون درمان، این وضعیت به تدریج بدتر میشود و می‌تواند منجر به ناتوانی در باز کردن انگشتان و اختلال در عملکرد دست شود.
هرچند در برخی بیماران، پیشرفت بیماری آهسته است و ممکن است برای مدت طولانی بدون تغییر باقی بماند، اما توقف یا بهبودی خودبه‌خودی بسیار نادر است. به‌ویژه در افرادی با عوامل خطر بالا (مانند سابقه خانوادگی، دیابت، سیگار یا الکل)، احتمال پیشرفت بیشتر وجود دارد. همچنین استفاده بیش از حد از دست، فشارهای مکرر یا آسیب‌های جزئی نیز ممکن است فرایند فیبروزی را تشدید کند.
بنابراین، مشاهده علائم اولیه نباید نادیده گرفته شود و مراجعه به پزشک متخصص ارتوپدی یا دست در مراحل اولیه می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و نیاز به جراحی‌های گسترده‌تر در آینده را کاهش دهد. در مجموع، مدیریت صحیح، درمان به‌موقع و پیگیری‌های مداوم تنها راه کنترل مؤثر این بیماری هستند، چرا که بدن توانایی بازگرداندن ساختار طبیعی بافت در این نوع اختلال را به‌تنهایی ندارد.
نتیجه گیری
در این مقاله سعی کردیم به شما مطالبی را ارائه دهیم که بدانید انقباض دوپویترن چیست؟ با علائم و عوامل موثر در ایجاد آن آشنا شوید و بدانید که روش های درمان و تشخیص آن چگونه است؟ و با این وجود خوب است بدانید که این بیماری آسیب جدی به شما وارد نخواهد کرد و جای نگرانی نخواهد بود. همچنین اگر عضلات ناحیه دست را با تمرین های مداوم و مناسب، قوی نگه دارید و مراقب دست و انگشتان خود باشید می‌توانید از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنید. در صورت بروز مشکل می‌توانید به پزشک مراجعه کنید.