چه زمانی آرتروسکوپی زانو توصیه می‌شود؟
عمل جراحی آرتروسکوپی نوعی جراحی است که برای مشکلات مفصلی ممکن است تجویز شود. مشکلات مفصلی از شایع‌ترین مشکلاتی هستند که امروزه گروه سنی بزرگ‌سال و افراد پیر و حتی گاهی اوقات جوانان و نوجوانان را درگیر می‌کند و ممکن است مشکلات خاصی از قبیل التهاب مفاصل و غیره را برای شما به وجود آورد. به این منظور ممکن است پزشک معالج شما برایتان روش درمانی آرتروسکوپی را پیشنهاد کند. این جراحی سرپایی برای انواع مفاصل ازجمله مفصل شانه، آرنج، مچ دست، مچ پا و زانو و غیره انجام می‌شود. در این مقاله قصد داریم شمارا با عمل جراحی آرتروسکوپی آشنا کنیم تا بتوانید با توجه به مزایا و معایب آن تصمیم درست را بگیرید.
آرتروسکوپی چیست؟
عمل جراحی آرتروسکوپی نوعی عمل جراحی سرپایی و یا روشی برای تشخیص انواع بیماری‌ها و مشکلات مربوط به مفاصل محسوب می‌شود. به این معنا که دوره نقاهت کوتاهی داشته و احتمالاً همان روز می‌توانید بیمارستان را ترک کرده و به منزل بروید. در این جراحی با توجه به مفصلی که قرار است مورد عمل قرار بگیرد، بی‌حسی دریافت خواهید کرد، و یا اینکه ممکن است پزشک تصمیم به بیهوشی شما بگیرد.
در این روش جراحی پزشک جراح وسیله‌ای به‌اندازه‌ی قطر مداد را از سوراخی که به‌اندازه‌ی یک دکمه کوچک روی محل موردنظر برش زده است وارد کرده و آرتروسکوپی را انجام می‌دهد. در انتهای این لوله‌ی مداد مانند ابزاری به نام آرتروسکوپ وجود دارد که علاوه بر دوربین، منبع نور نیز می‌باشد و به جراح این امکان را می‌دهد که به‌راحتی بتواند داخل مفصل بیمار را روی صفحه‌ی نمایش مشاهده کند و مشکلات احتمالی را تشخیص داده و تصمیم بگیرد که چه نوع عمل جراحی برای بیمار مفید خواهد.
اگر پزشک معالج تشخیص دهد که فرد بیمار نیاز به عمل جراحی دارد، می‌تواند ابزار‌های دیگری را از طریق شکاف‌های دیگر وارد مفصل کند و جراحی را انجام دهد. در غیر این صورت اگر پزشک عمل جراحی باز را مورد تأیید و مفید بداند، می‌تواند همان‌جا و در حین عمل آرتروسکوپی آن را انجام داده و پس از پایان کار جای آن را با بخیه ببندد.
مراحل جراحی آرتروسکوپی زانو چیست؟
چه زمانی آرتروسکوپی زانو توصیه می‌شود؟
معمولاً آرتروسکوپی زمانی انجام می‌شود که روش‌های غیر جراحی برای بیمار پاسخگو نباشند. پزشک در مرحله اول روش‌هایی مانند فیزیوتراپی، دارو، استراحت و غیره را برای بیمار مدنظر قرار می‌دهد، اگر این روش‌ها پاسخگو و درمان‌کننده نباشند و بیمار همچنان از درد زانو آزرده‌خاطر باشد، پزشک برای تشخیص علت درد و مشکلات مفصل زانو از آرتروسکوپی زانو استفاده خواهد کرد.
در عمل آرتروسکوپی داخل زانو و مفاصلی که داخل آن قرار دارد به‌خوبی مشاهده‌شده و مشکلات و بیماری‌های آن‌ها به‌راحتی قابل‌تشخیص خواهد بود و درمان هم بر اساس نظر پزشک انجام خواهد گرفت. عمل آرتروسکوپی علاوه بر اینکه پزشک را قادر به تشخیص برخی بیماری‌ها می‌کند، برای درمان بیماری‌های از قبیل مشکلات مینیسک و آسیب‌هایی که به رباط‌های مفاصل وارد می‌شود، مانند پارگی رباط‌ها، همچنین برخی تومور‌ها و آرتروز زانو نیز مفید است و اگر نیاز باشد نمونه‌برداری هم با استفاده از آرتروسکوپی می‌شود.
مراقبت‌های بعد از عمل آرتروسکوپی چیست؟
یکی از نکات حائز اهمیتی که درروند بهبودی بعد از عمل آرتروسکوپی به شما کمک خواهد کرد، مواردی است که بعدازآن انجام داده و رعایت خواهید کرد. به‌طوری کلی نکات زیر به اکثر بیمارانی که آرتروسکوپی انجام داده‌اند توصیه می‌شود. البته توجه داشته باشید که بر اساس شرایط بیمار پزشک نکات مهم‌تر را به اطلاع بیمار خواهد رساند. بنابراین معمول‌ترین نکاتی که توصیه می‌شود به شرح زیر خواهد بود.
اگر در ناحیه‌ای که آرتروسکوپی انجام‌شده است دچار ورم و یا درد، شدید، می‌توانید از کمپرس یخ در آن ناحیه استفاده کنید.
علاوه بر این بهتر است زانویی که مورد جراحی قرارگرفته است به مدت چند روز در وضعیتی بالاتر از قلب قرار بگیرد تا از درد و تورم جلوگیری شود.
خوب است بدانید که یکی از نکات مهمی که از عفونت زخم بعد از عمل آرتروسکوپی جلوگیری می‌کند، تعویض پانسمان است. البته فاصله زمانی تعویض پانسمان باید با توجه به نظر پزشک انجام شود. دقت کنید که پانسمان همواره باید تمیز و خشک باقی بماند و درصورتی‌که پانسمان آلوده به خون شود باید آن را با رعایت نکات بهداشتی تعویض کنیم. این نکته نیز بسیار مهم است که زخم به‌هیچ‌عنوان نباید با آب تماس داشته باشد. بنابراین درصورتی‌که نیاز به استحمام و دوش گرفتن داشتید باید حتماً آن را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید.
همچنین استفاده از عصا و تکیه‌گاه برای جلوگیری از افتادن وزن اضافه و زیاد بر روی پایی که آرتروسکوپی برای آن انجام‌شده است مفید خواهد بود.
توجه داشته باشید که انجام تمرینات توصیه‌شده توسط پزشک معالج برای ریکاوری و تسریع بهبود زانوی جراحی‌شده بسیار مفید است و توصیه می‌شود که مرتب انجام شود. به‌علاوه این موارد استفاده از زانوبندهای مخصوصی که برای زانوی آرتروسکوپی شده طراحی‌شده‌اند بسیار کمک‌کننده است.
همچنین دارو‌های توصیه‌شده توسط پزشک ازجمله داروهایی که برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویزشده‌اند را حتماً به‌صورت مرتب استفاده کنید تا از مشکلات احتمالی بعدازآن محفوظ بمانید.
مزایا و معایب آرتروسکوپی چیست؟
عمل آرتروسکوپی در مقایسه با دیگر جراحی‌ها کم تهاجم‌تر بوده و محدوده‌ی بازشده در آن بسیار کم است و این موضوع، مزیتی برای عمل آرتروسکوپی محسوب می‌شود و به خاطر همین موضوع است که از خطر بروز عفونت‌ها و آسیب‌های عروقی و عصبی می‌کاهد.
مزیت دیگری که می‌توانیم به آن اشاره‌کنیم این است که بیمار بعد از آرتروسکوپی درد کمتری را نسبت به دیگر جراحی‌ها متحمل خواهد شد. همچنین دوره کوتاه نقاهت و کوتاه بودن مدت‌زمان بستری در بیمارستان نیز از مزیت‌های قابل‌توجه آرتروسکوپی است. به‌گونه‌ای که فرد بیمار حدود چند ساعت تا یک روز بعد از جراحی می‌تواند عملیات ترخیص را با اجازه‌ی پزشک انجام دهد.
مورد دیگری که قبل از این نیز به آن اشاره کردیم خونریزی کم و کوچک بودن ناحیه شکافته شده و به دنبال آن کاهش خطر ابتلا به عفونت‌ها و عدم محدودیت در حرکات مفصل می‌باشد.
برای عمل آرتروسکوپی نیز مانند دیگر اعمال جراحی می‌توانیم معایب و عوارض جانبی نام ببریم که اگرچه احتمال بروز آن بسیار کم است و از هر صد نفر ممکن است در یک نفر روی دهد، بسیار خطرناک است و حتماً باید آن را جدی گرفته و نباید از کنار آن ساده عبور کنیم. در ادامه برخی از آن‌ها نام‌برده شده‌اند:
- آسیب به اعصاب و یا عروق خونی
- افزایش غلظت خون و لخته شدن آن
- انتقال عفونت‌ها در حین آرتروسکوپی
- تورم در ناحیه جراحی‌شده
- شکستن ابزار جراحی داخل مفصل
- خروج ترشحات بد بود و بارنگ غیرعادی از محل زخم
- داشتن حالت تهوع و احساس مورمور یا سوزن سوزن شدن در آن پا
- افزایش دمای بدن و تب
- و غیره
علاوه بر مواردی که ذکر شد خونریزی شدید باوجود کوچک بودن ناحیه جراحی‌شده ممکن است رخ‌داده و مشکل ایجاد کند. بنابراین اگر با هر یک از مشکلات ذکرشده روبه‌رو شدید باید حتماً در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.