تعویض کامل مفصل آرنج
تعویض کامل مفصل آرنج یک روش جراحی پیشرفته است که برای درمان روماتیسم مفصلی، ورم مفاصل پس از تروما، استئوآرتریت و شکستگیهای غیرقابلترمیم در افراد بزرگسال استفاده میشود. این نوع روش درمانی امروزه بسیار گسترشیافته و با پیشرفت هرروزهی خود شاخههای جدید نیز به آن اضافه میشوند. این روزها این درمان دارای انواعی مانند متصل، غیر متصل و نوع تغییرپذیر است.
درهرصورت وجود عوارض بلندمدتی مانند عفونتها، شل شدن آسپتیک (شل شدن پروتز در محل بدون عفونت) و شکستگیهای بعد از نصب پروتز هنوز برای پزشکان چالش بزرگی است. در ادامهی مقاله راجع به تعویض کامل مفصل آرنج، تاریخچه، انواع و نتایج کلینیکی آن صحبت میکنیم.
تعویض کامل مفصل آرنج چیست؟
تعویض کامل مفصل آرنج در اصل برای مدیریت روماتیسم مفصلی در درجات بالا طراحیشده بود. بعدها با افزایش تحقیقات و کشف بهتر این روش، پزشکان متوجه شدند که میتوانند از آن در مواردی مانند شکستگیهای غیرقابلترمیم، ورم مفاصل در طی ضربات و آسیبهای فیزیکی و همچنین استئوآرتریت نیز استفاده کنند. البته بهصورت نادر برای آرتروپاتی هموفیلی، آرتریت ایدیوپاتیک نوجوانان و تومور اولیه یا متاستاتیک نیز نشان دادهشده است.
باوجود استفادهی گسترده از تعویض کامل مفصل آرنج، حضور عوارض جانبی بلندمدت مانند عفونتها، شل شدن آسپتیک و شکستگیهای پس از نصب پروتز چالش بزرگی است زیرا این روش بهعنوان یک درمان نادر نامبرده میشود و پزشکان تجربهی کمتری در انجام آن دارند. از طرفی تعداد دادههای پس از عمل و میزان اطلاعات منتشرشده از تعویض کامل مفصل آرنج بسیار کمتر از عملهای مفصل هیپ و یا زانو است. بنابراین پزشکان میبایست پیش از انجام هر عمل، آخرین گزارشات و نتایج TEA (total elbow arthroplasty) را بررسی کنند.
عمل جایگزینی مفصل ران چگونه انجام میشود؟
تاریخچهای از تعویض کامل مفصل آرنج
استفاده از ایمپلنتها بهاندازهای جدید و مدرن نامیده میشوند چراکه طراحی آنها به چند دههی پیش مربوط است. طراحی ایمپلنتها برای تعویض کامل مفصل آرنج نیز به دهههای اخیر از سال ۱۹۷۲ یعنی زمانی که Dee اولین بار نتایج استفاده از یک ایمپلنت لولادار را در فردی مبتلابه آرتریت روماتوئید منتشر کرد، بازمیگردد.
البته پیش از آن نیز در سال ۱۹۲۵ تلاشهایی در جهت استفاده از پروتزها در مفصل آرنج انجامشده بود. اینزمانی بود که Robineau یک طراحی آناتومیکی از آرنج را با موادی مانند آهن و پلاستیک ولکانیزه شده آماده کرد. بعدها در ۱۹۴۱ Boerema سعی کرد که لولایی مانند پروتز را برای این موارد طراحی کند. پسازاین دو تلاش و گزارشات موفق آنها مابقی محققان نیز طراحیهایی در توسعهی این روش ارائه دادند.
بیماری تاندولیت چیست؟ چگونه به وجود می آید؟
انواع تعویض کامل مفصل آرنج
برای تعویض کامل مفصل آرنج، میتوان از ابزار و روشهای متفاوتی بهره برد. ازجملهی این روشها عبارتاند از:
Unlinked design
همچنین بهعنوان Kudo type شناخته میشود و برای ترمیم روماتیسم مفصلی آرنج در درجات بالا طراحیشده بود. این نوع طراحی در تعویض کامل مفصل آرنج، در حقیقت هیچ اتصال واقعی به استخوانهای اولنار و هیومروس (دو استخوان موجود در حدفاصل آرنج تا مچ دست) ندارد پس میتوان گفت یک ساختار نزدیک به آناتومی آرنج را دارا میباشد. این نوع بدون اتصال برای افرادی طراحیشده است که استخوانهای آنها آسیب زیادی ندیده و لیگامانهای آرنج دارای عملکرد نسبتاً خوبی هستند.
Linked Semiconstrained Design
این طرح همچنین به نام Coonrad-Morrey شناخته میشود. نوع متصل شونده را میتوان دومین طراحی برای استفاده در تعویض کامل مفصل آرنج نام برد که با سیلندر مرکزی و دو قسمت متصل شوندهی آن، باعث کاهش فشار در حین حرکت عضو میشود. بااینکه اینیک وسیلهی پراستفاده است اما شل شدن ایمپلت در این مورد یکی از نگرانیهای در شکست وسیله است.
Semiconstrained Condylar-Bearing Design
نام دیگر این طراحی Discovery Elbow System است که بهصورت نیمکرهای ساختهشده است. این نوع وسیله برای کاهش عوارض مرتبط با پروتزهای نیمه متصل بهخصوص سایش غضروفی استفاده میشود. ساختار کوچک و راحت آن باعث میشود که بتواند بهراحتی به سطوح غضروفی متصل شده و نیازی به استفاده از یک لولای واقعی نیست. از طرفی دارای وضعیت نزدیک به آناتومی آرنج است و به حرکت کردن آن کمک میکند.
Convertible Design
نوع طراحی تغییرپذیر به پزشکان کمک میکند که در تعویض کامل مفصل آرنج، بتوانند گزینهی موردنظرشان رابین انتخابهای گوناگون برگزینند. اگر جراح درمورد نارساییهای رباط جانبی یا ثبات ایمپلنت نگرانی داشته باشد، میتوان با اعمال یک جزء مدولاری روی پروتز اولنار، یک لولای نیمه محدود ایجاد کرد.
نتایج نهایی تعویض کامل مفصل آرنج
پیشتر خواندیم که تعویض کامل مفصل آرنج با استفاده از روشهای گوناگونی انجام میشود و همچنین این روشها و ابزار گوناگون هرروزه در حال تغییر و بهروزرسانی شدن هستند. پس درنتیجه باید انتظار داشته باشیم که نتایج هر عمل نقصهایی را نیز داشته باشد. علت این انتظار آن است که در روشهای مدرن، نیاز است با بررسی گزارشات پیشین و بررسی تجربیات دیگران پیشروی کرد پس بدیهی است که مشکلات و خطاهایی نیز در آنها وجود داشته باشد.
طی تحقیقات انجامشده در بررسی تعویض کامل مفصل آرنج، نتایج امیدبخشی راجع به رهایی از درد، بازگشت عملکردها و همچنین دامنهی حرکات گزارششده است. Welsink و همکاران روی ۷۳ نمونهی مقالات و گزارشها تحقیق کردند و نتایج را به این صورت اعلام نمودند:
درمیان بیماران ۶۰ درصد آنها در پیگیریهای آتی کاملاً از درد رها شدند. با بررسی دامنهی حرکات نیز به نتایجی امیدوارکننده در حرکات چرخشی و باز و بسته شدن آرنج روبهرو شدیم. همچنین نتایجی را در رابطه با نوع اتصالی و غیر اتصالی نیز بهصورت جدول زیر منتشر کردند.
با وارد آمدن هر نوع آسیب به مفاصل بدن، میبایست با استفاده از روشهای مختلف جراحی و غیر جراحی این آسیب را برطرف کنیم تا از درد و کاهش کیفیت ایجادشده در زندگی نیز بپرهیزیم. میتوان گفت اعمال جراحی روی لگن، مچ دست و… به علت رایج بودن و داشتن پیشینهی طولانیتر، گزینهی بهتری برای پزشکان است. اما درمورد تعویض کامل مفصل آرنج تعداد زیادی پزشکان ماهر نیستند که در این مورد مهارت بسیار بالا داشته باشند.
بااینهمه نمیتوان میزان اهمیت و مفید بودن روشهای نوین و ابزار را در این زمینه نادیده گرفت. با انجام عمل تعویض کامل مفصل آرنج، بیمار با سرعت بیشتری از درد رهایی مییابد و البته با دیدن نتایج بسیار مثبت گزارششده از این عمل، امید بالایی به بهبودی سریع و حتی بازگشت بیمار به فعالیتهای پیشین است. در کنار انجام عمل و مصرف داروهای ضد درد میتوان در مسیر بهبودی از فیزیوتراپی و ورزشهای توانبخشی نیز بهره برد.
امید است که بامطالعه کردن این مقاله توانسته باشیم نیمنگاهی به فرایند عمل تعویض مفصل آرنج برای شما ایجاد کرده باشیم. قطعاً توضیحات بیشتری برای درک کامل و آگاهی از این موضوع نیاز دارید که میتوانید بامطالعهی مقالات یا مشورت پزشک به این آگاهی برسید.
دکتر فرشید راعی متخصص ارپوپدی در تهران با بیش از ۱۵ سال سابقه تخصصی پزشکی و تجارب متعدد در خصوص بیماری های مربوط به استخوان و مفاصل و شانه و زانو هستند.شما عزیزان میتوانید با مراجعه به مطب ایشان بهترین تشخیص برای بیماری خود را داشته و اقدام به درمان نمایید .