فتق دیسک بین مهره‌ای به معنی یک وضعیت پزشکی است که در آن یکی از دیسک‌های موجود در مهره‌های اسپینال فرد که به ستون فقرات متصل است، دچار مشکل می‌شود. برای درمان این وضعیت، بهتر است با یک متخصص در این حوزه مشورت کنید تا بهترین راهکارها و تدابیر درمانی برای شما تعیین شود. همراه ما باشید تا با ۷ علامت فتق دیسک بین مهره‌ای آشنا شوید.
فتق دیسک بین مهره‌ای چیست؟
قبل از اینکه ۷ علامت فتق دیسک بین مهره‌ای را بدانید بهتر است با مفهوم این مشکل آشنا گردید. ستون فقرات، سیستمی از استخوان‌ها (مهره‌ها) است که بر روی یکدیگر ترتیب یافته‌اند. از بالا به پایین، این ستون شامل هفت استخوان در منطقه گردن، ۱۲ عدد در ستون فقرات قفسه سینه و ۵ عدد در ستون فقرات کمر است. همچنین دو استخوان ساکروم و کوکسیکس در پایین‌ترین نقطه قرار دارند. این استخوان‌ها با وجود دیسک‌هایی که به عنوان لایه‌های محافظتی بین آن‌ها واقع شده‌اند، تشکیل شده‌اند. این دیسک‌ها توسط جذب فشار‌های ناشی از فعالیت‌های روزمره مانند پیاده‌روی، بلند کردن اشیاء و انعطاف استخوان‌ها، نقش مهمی در حفاظت از استخوان‌ها دارند.
در هر دیسک، دو جزء مشخص وجود دارد: یک قسمت داخلی نرم و ژله‌ای، و یک حلقه بیرونی سفت که به عنوان حلقه دیسکی شناخته می‌شود. آسیب یا ضعف می‌تواند باعث شود که قسمت ژله‌ای داخلی دیسک از طریق حلقه بیرونی آن بیرون بزند. این شرایط به عنوان جابه‌جایی دیسک یا فتق شناخته می‌شوند و معمولاً با درد و عدم راحتی همراه هستند. در صورتی که فتق دیسک به یکی از اعصاب نخاعی فشار بیاورد، ممکن است منجر به بی‌حسی و درد در طول مسیر عصب شود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به عمل جراحی داشته باشید تا دیسک مشکل‌دار حذف یا ترمیم شود. در ادامه همراه ما باشید تا با ۷ علامت فتق کیست بین مهره‌ای آشنا شوید.
۷ علامت فتق دیسک بین مهره‌ای چیست؟
توجه داشته باشید که این مشکل ممکن است در هر بخشی از ستون فقرات، از گردن تا کمر، پیش آید. اما باید توجه داشت که فتق دیسک یکی از اغلب مشکلات در منطقه کمر است. ستون فقرات، یک شبکه پیچیده از اعصاب و عروق خونی را شامل می‌شود و فتق دیسک ممکن است فشار اضافی به اعصاب و عضلات اطراف خود وارد کند که این امر باعث درد و ناراحتی می‌شود. ۷ علامت فتق دیسک بین مهره ای عبارتند از:
- دردی که به سوی بازوها یا پاها انتقال می‌یابد.
- دردی که در ساعات شب یا به‌ویژه با انجام حرکات خاصی بدتر می‌شود.
- دردی که پس از ایستادن یا نشستن بر روی آن ستون فقرات بدتر می‌شود.
- درد هنگام پیاده‌روی در مسافت‌های کوتاه.
- ضعف عضلانی که به شکل قابل توجیهی توضیح داده نمی‌شود.
- احساس سوزن‌سوزن شدن، درد یا سوزش در ناحیه آسیب‌دیده.
- درد و بی‌حسی معمولاً در یک طرف بدن، یکی از ۷ علامت فتق دیسک بین مهره‌ای است.
این علائم ممکن است نشانگر فشار یا فتق دیسک بر روی اعصاب در ستون فقرات باشند و نیاز به مشاوره پزشکی دارند.
چه عواملی منجر به ۷ علامت فتق دیسک بین مهره‌ای می‌شوند؟
زمانی فتق دیسک بین مهره ای به وقوع می‌پیوندد که حلقه بیرونی دیسک ضعیف یا پاره می‌شود و این امکان را فراهم می‌کند که بخش داخلی آن از محل خود بیرون بزند. این ممکن است با گذر زمان و پیری بیشتر افراد رخ دهد. همچنین حرکات خاص و بارهای سنگین می‌توانند عواملی باشند که فشار اضافی را به دیسک وارد کرده و به عبارتی فتق دیسک ایجاد کنند. به عنوان مثال، هنگامی که در حال خم شدن یا بلند کردن اشیاء سنگین هستید، دیسک ممکن است به نحوی جا به جا شده و باعث فشار زیاد در ناحیه پایینی کمر شود. در واقعیت، اگر شغل شما ایجاب می‌کند که بارهای سنگین را منتقل کنید، ممکن است به خطر ابتلا به فتق دیسک قرار بگیرید و علت فتق دیسک کمر باشد.
افرادی که دارای اضافه وزن هستند، بیشتر در معرض خطر فتق دیسک قرار دارند. این به این دلیل است که دیسک‌های آن‌ها باید وزن اضافی را نیز تحمل کنند. علاوه بر این، ماهیچه‌های ضعیف و سبک زندگی بی‌تحرک می‌توانند نقشی در ایجاد این اختلال ایفا کنند.
همچنین با گذشت زمان و افزایش سن، احتمال ابتلا به فتق دیسک نیز افزایش می‌یابد. این امر به این دلیل است که دیسک‌ها با گذر زمان و پیری، برخی از محتوای آب محافظت‌کننده خود را از دست می‌دهند و در نتیجه به راحتی‌تر از محل خود جابه‌جا می‌شوند. این مشکل به طور معمول در مردان بیشتر از زنان رخ می‌دهد.
تشخیص فتق دیسک بین مهره‌ای
پزشک در ابتدا یک معاینه بدنی کامل انجام می‌دهد. او در این مرحله به دنبال تعیین منبع درد و ناراحتی می‌باشد. این معاینه شامل بررسی عملکرد عصب‌ها و قدرت عضلات می‌شود و در آن نیز سعی می‌گردد تا مشخص شود که آیا هنگام حرکت یا لمس ناحیه آسیب دیده، درد احساس می‌شود یا خیر. همچنین، پزشک از شما درباره تاریخچه پزشکی و علائمی که داشته‌اید، سوالات می‌پرسد. این سوالات شامل اطلاعاتی مانند زمانی که برای اولین بار فتق دیسک بین مهره‌ای را تجربه کرده‌اید و همچنین فعالیت‌هایی که با انجام آن‌ها درد شدیدتر می‌شود، می‌شود.
آزمایش‌های تصویربرداری مانند اشعه ایکس،CT اسکن، MRI و دیسکوگرام می‌توانند به پزشک کمک کنند تا ستون فقرات شما را به دقت مشاهده کرده و مناطقی که آسیب دیده‌اند را تشخیص دهند. این تصاویر به پزشک امکان می‌دهند تا اطلاعات مختلفی را با هم ترکیب کرده و تشخیص دهند که چه چیزی باعث ایجاد درد، ضعف یا ناراحتی شما شده است و آیا ممکن است به وجود فتق دیسک و فتق دیسک بین مهره‌ای اشاره کند یا خیر!
عوارض فتق دیسک بین مهره‌ای
فتق دیسک شدید که درمان نشده باشد، ممکن است به آسیب دائمی عصب‌ها منجر شود. در موارد بسیار نادر، یک دیسک مشکل‌دار می‌تواند تکانه‌های عصبی به اعصاب cauda equina (شبکه انتهایی ستون فقرات) در قسمت تحتانی کمر و پاها را قطع کند.
یکی از عوارض طولانی‌مدت دیگر به عنوان بی‌حسی زین (نخاعی) شناخته می‌شود. در این حالت، دیسک فشار روی اعصاب را ایجاد می‌کند و باعث می‌شود که حس قسمت‌های داخلی ران، پشت پاها و اطراف رکتوم را از دست بدهید. اگر فتق دیسک بین مهره ای بهبود نیابد و توانایی انجام فعالیت‌های روزمره خود را از دست داده‌اید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
پیشگیری از فتق دیسک بین مهره‌ای
اگرچه پیشگیری مطلق از دیسک کمر ممکن نیست، اما می‌توانید اقداماتی برای کاهش خطر ابتلا به آن را انجام دهید. این اقدامات شامل موارد زیر می‌شوند:
- هنگام بلند شدن یا جابه جا کردن اشیاء، از تکنیک‌هایی مانند خم شدن زانوها به جای انحنای کمر استفاده کنید. این کار می‌تواند فشار روی دیسک‌های شما را کاهش دهد.
- وزن مناسب خود را حفظ کنید. افزایش وزن اضافی می‌تواند فشار اضافی بر روی ستون فقرات ایجاد کند.
- سعی کنید به مدت طولانی ننشینید. هر چند وقفه‌های کوتاه برای بلند شدن و حرکات کششی انجام دادن می‌توانند به ستون فقرات کمک شایانی کنند.
- تمریناتی را در نظر بگیرید که به تقویت ماهیچه‌های پشت، پاها و شکم کمک کنند. این تمرینات می‌توانند پایداری ستون فقرات را افزایش دهند.
با انجام این اقدامات، می‌توانید خطر ابتلا به فتق دیسک بین مهره‌ای را کاهش دهید.
کلام پایانی
در نتیجه، فتق دیسک بین مهره‌ای مشکلی در ستون فقرات است که می‌تواند به عوامل مختلفی نظیر عوامل سنی، فشار زیاد بر روی دیسک، تکنیک‌های بالابری نادرست و ضعف عضلات پشتی برگردد. علائم معمول شامل درد، بی‌حسی، ضعف عضلانی و سوزش در ناحیه آسیب دیده هستند. پزشک می‌تواند با استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری و معاینه بدنی منطقه آسیب دیده را تشخیص دهد.
همچنین، با اقداماتی نظیر استفاده از تکنیک‌های بالابری ایمن، حفظ وزن سالم، جلوگیری از نشستن طولانی مدت و انجام تمرینات تقویتی، می‌توانید خطر ابتلا به این مشکل را کاهش دهید. در صورت داشتن ۷ علامت فتق دیسک بین مهره ای، مهم است به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.