درد مچ پا از چیست؟
درد مچ پا یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که معمولاً در نتیجه فشار‌های نامناسب، پیچ‌خوردگی، شکستن استخوان‌های مفصل مچ پا و… اتفاق می‌افتد. همانطور که مچ پا برای تحمل وزن بدن باید قدرت کافی داشته باشد، آسیب دیدن آن در برخی موارد می‌تواند ایستادن، راه رفتن و بسیاری از حرکات بدن را محدود کند.
علائم درد مچ پا و وجود اختلال در آن
درد مچ پا می‌تواند در نتیجه فعالیت‌های نامناسب، پیچ خوردن مچ پا، شکستگی و بسیاری از موارد دیگر اتفاق بیفتد. علائم آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- تورم و کبودی
- التهاب
- گرم شدن
- اختلال در حرکت دادن مچ پا
- اختلال در ایستادن طولانی مدت
- اختلال در راه رفتن
- …
درد مچ پا در اثر چه چیزی اتفاق می‌افتد؟
دلایل درد مچ پا می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- شکستن استخوان‌های مفصل مچ پا
- فشار نامناسب
- عفونت
- بعضی بیماری‌ها مانند نقرس و…
شکستگی
شکستگی در ناحیه مچ پا می‌تواند منجر به درد مچ پا و اختلال در حرکت شود. مچ پا از استخوان‌های ریز و درشت همراه با تاندون و رباط ساخته شده است. مچ پا محل اتصال چهار استخوان به یکدیگر است. مفصل مچ پا از استخوان‌های درشت‌نی، نازک‌نی و تالوس (Talus) تشکیل شده است.
تاندون آشیل در قسمت مچ پا از تاندون‌های حائز اهمیت در پا است که ماهیچه‌ها را به استخوان وصل می‌کند و در حرکات مچ پا نقش دارد. آسیب دیدن یکی از این موارد معمولا باعث ایجاد درد مچ پا به صورت خفیف یا شدید می‌شود. برای درمان شکستگی می‌بایست به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرد تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کرد.
پارگی رباط
وارد شدن فشار زیاد به مچ پا در موارد شدید باعث پارگی رباط و درد مچ پا می‌شود و نیاز به معالجه جدی دارد.
فشار نامناسب
درد مچ پا ممکن است در نتیجه فشار نامناسب ناشی از کارها، ورزش، کوهنوردی و… اتفاق بیفتد. در این حالت به دلیل فشار شدیدی که به مچ پا وارد می‌شود به استخوان‌های نازک‌نی، درشت‌نی و حتی تاندون و رباط مچ پا آسیب وارد می‌شود. که ممکن است این آسیب در ابتدا ناچیز بوده و جدی گرفته نشود اما در دراز مدت باعث آسیب جدی به مچ پا شود.
عفونت
عفونت در مفصل مچ پا باعث درد شدید در مچ پا و در برخی موارد تورم، کبودی، التهاب و قرمز شدن مچ پا می‌شود. این عفونت با مصرف برخی آنتی‌بیوتیک‌های مناسب و گذراندن طول مدت درمان مربوطه از بین رفته و از به وجود آمدن مشکلات جدی‌تر جلوگیری می‌کند.
برخی بیماری‌های عامل درد مچ پا
آرتروز
آرتروز (شایع‌ترین بیماری مفصلی) با التهاب و از بین بردن غضروف بین مفاصل و ایجاد درد و اختلال در حرکت، ممکن است یکی از دلایل درد مچ پا باشد. با بالا رفتن سن، التهاب در مفصل استخوان و در نتیجه درد در آن ایجاد می‌شود. رماتیسم مفصلی و نقرس هم از دیگر دلایل درد مچ پا هستند.
روماتیسم مفصلی
التهاب ناشی از روماتیسم مفصلی موجب درد مچ پا و مشکل هنگام پوشیدن کفش و راه رفتن می‌شود. این بیماری یک بیماری خود ایمنی است که در ۲۰ درصد بیماران، مفصل‌های مچ پا و کف پا، اولین مفصل‌های درگیر این بیماری هستند.
نقرس
درد مچ پا فقط به علت تحرک غیر اصولی و یا ضربه و پیچ‌خوردگی نیست. گاهی اوقات چربی خون بالا و بیش از حد و در نتیجه نقرس، با ایجاد درد در مچ پا، سوزش، گزگز، التهاب و گرفتگی می‌تواند از علائم بروز درد مچ پا باشد.
نقرس مچ پا ممکن است تا مدت‌ها بدون هیچ علائمی باشد سپس با دردهای شدید در مچ پا خود را نشان دهد. این بیماری در اثر افزایش غیرطبیعی اوریک اسید در بدن به وجود می‌آید.
در اثر ابتلا به نقرس مچ پا فعالیت‌های روزمره دچار اختلال شده و گاهاً ممکن است دردهای ناگهانی و شدیدی در مچ پا حس شود. داروهایی همچون ایبوپروفن، سلکوکسیب، کلشی سین و… با کاهش دادن سطح اوریک اسید بدن یا افزایش دفع آن از بدن به کاهش درد مچ پا و جلوگیری از گسترش نقرس در دیگر مفاصل می‌تواند مفید باشد.
درمان‌های خانگی در درمان نقرس و جلوگیری از گسترش آن موثر هستند مانند:
- کاهش مصرف گوشت قرمز
- کاهش مصرف الکل
- کاهش مصرف شکر و نوشیدنی‌های حاوی آن
- …
بیماری قلبی و کلیوی
بیماران قلبی و کلیوی ممکن است به درد مچ پا مواجه شوند که طبیعی است و راه درمان آن می‌تواند پوشیدن کفش مناسب، نرمش، رژیم غذایی مناسب و… باشد.
راه‌های درمان درد مچ پا
استراحت و جلوگیری از ایستادن طولانی مدت و استفاده از کمپرس سرد با کیسه یخ از راهکار‌های خانگی برای درمان درد مچ پا هستند.
همچنین استفاده از مسکن‌هایی همچون موارد زیر کمک‌کننده است:
ژل پیروکسیکام
این ژل در صورت مالش به پوست در ناحیه‌ای که درد در آن ایجاد شده و آسیب دیده است از طریق کاهش التهاب مفاصل و عضلات به کاهش درد مچ پا کمک می‌کند.
سلکوکسیب
تسکین کننده درد و التهاب
ناپروکسن
داروی ضد التهاب غیر استروئیدی است که برای کاهش درد استفاده می‌شود و مصرف بیش از حد آن بدون تجویز پزشک می‌تواند مشکلات جبران‌ناپذیری را برای مصرف کننده به وجود آورد.
ایبوپروفن
داروی ضد التهاب غیر استروئیدی که برای دردهای ناشی از روماتیسم مفصلی، حملات نقرس و… به کار می‌رود.
دیکلوفناک
جهت کنترل درد از این داروی ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده می‌شود.
…
در صورت تشدید درد مچ پا و افزایش طول مدت درد حتما باید به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کرد. پزشک معمولاً با تشخیص علت درد مچ پا توسط تصویربرداری یا راه‌های دیگر با توجه به نوع مشکل و علت درد با تجویز داروهای کاهنده التهاب و درد یا فیزیوتراپی و مانند آن، اقدام به درمان درد مچ پا می‌کند.
پزشک در صورت نیاز جراحی را در دستور کار خود قرار می‌دهد. جراحی برای بیمارانی که قدرت راه رفتن بدون درد را ندارند و در فرم بدن آن‌ها تغییر ایجاد شده است و با تشخیص پزشک متخصص ارتوپد انجام می‌شود. عمل جراحی مچ پا با هدف برطرف کردن درد مچ پا و بهبود عملکرد مچ پا اتفاق می‌افتد.
جمع‌بندی
درد مچ پا از جمله دردها و مشکلات شایع مخصوصاً در افراد مسن است که علائمی همچون التهاب، گرم شدن، قرمزی، تورم، ناتوانی در ایستادن و… دارد. درد مچ پا در اثر کار شدید، شکستگی استخوان‌های مچ پا، پیچ‌خوردگی، ضربه شدید، عفونت و بعضی بیماری‌ها مانند آرتروز، روماتیسم، نقرس و… ایجاد می‌شود. جهت درمان بهتر است ابتدا روش‌های خانگی مانند کمپرس سرد با یخ و استراحت و برخی مسکن‌ها استفاده کرد اما در صورت تشدید درد مچ پا باید به پزشک مراجعه کرد.