آسیب‌دیدگی تاندون آشیل پا مشکل رایجی است که هم می‌تواند مادرزادی باشد و همچنین می‌تواند اکتسابی باشد. در صورت اختلال در تاندون‌ها و غضروف‌ها و رباط‌های پا ایجاد شود. اگر علائم و راهکار‌های مورد نظر برای بهبود را بدانیم می‌توانیم زودتر به پزشک مراجعه کنیم و از شدیدتر شدنش جلوگیری کنیم. آسیب تاندون می‌تواند در دو نوع شدید و خفیف اتفاق بیفتد.
در این مطلب می‌پردازیم به:
- تاندون آشیل چیست؟
- وظیفه تاندون آشیل پا چیست؟
- علائم آسیب تاندون آشیل چیست؟
- آسیب‌های ممکن در تاندون آشیل چیست؟
- راه‌های درمان آسیب تاندون آشیل پا چیست؟
تاندون آشیل چیست؟
در یک تعریف ساده می‌توان گفت تاندون آشیل پا محل اتصال عضله پشت ساق به پاشنه پا است. ناحیه قرارگیری این تاندون پشت پا بین ساق پا و پاشنه پا قرار دارد که تا پانزده سانتی‌متر ادامه دارد. این تاندون بافت پیوندی دارد. با لمس پشت پا در قسمت پاشنه می‌توان وجود این تاندون را حس کرد.
کاربرد تاندون آشیل
تاندون آشیل پا بزرگ‌ترین تاندون بدن انسان است و بسیار ضخیم و بلند است. این تاندون در حرکت دادن انگشت‌های پا به ما کمک می‌کند. این تاندون وزن را به پاشنه منتقل می‌کند. تمام فعالیت‌هایی که ما با پای خود انجام می‌دهیم با دخالت این زردپی رخ می‌دهد. اگر تاندون آشیل پا ملتهب و درگیر شود، درد در پاشنه و همچنین درد در پشت مچ پا احساس می‌شود.
آسیب‌های تاندون آشیل
تاندون آشیل همانند دیگر عضلات بدن در معرض خطراتی می‌باشد. برای تاندون آشیل پا می‌تواند پارگی‌های جزئی یا کلی و همچنین پارگی‌های کامل رخ دهد. ضخیم یا نازک شدن تاندون آشیل هم به دلایل مختلفی می‌تواند رخ دهد. در ادامه آسیب‌های مچ پا و آشیل پا و دلایلی که آن آسیب برای تاندون آشیل رخ داده است را شرح می‌دهیم:
پارگی تاندون آشیل پا
همانطور که قبلا اشاره کردیم، پارگی ضخیم یا ریز ممکن است در تاندون آشیل رخ دهد. این پارگی می‌تواند بلافاصله بعد از انجام بعضی فعالیت‌ها یا به تدریج در حین انجام بعضی فعالیت‌ها رخ دهند.
تاندونیت آشیل
تاندون آشیل با افزایش سن می‌تواند به تدریج ضخیم شود و در اثر این ضخیم شدن به خاطر کهولت سن، باعث تضعیف تاندون آشیل پا می‌شود که به آن تاندونیت می‌گویند. دلیل آن هم به خاطر انجام فعالیت های مکرر و کار کشیدن بیش از حد از پا به صورت غیر اصولی است.
پری تاندینوز آشیل
تقریبا شبیه مورد بالا با این تفاوت که درد در ناحیه تاندون آشیل مقداری بیشتر است.
تاندونوپاتی آشیل
به طور کلی به هر نوع التهابی که باعث ملتهب شدن تاندون آشیل می‌شود، می‌گویند.
پاشنه پا
فشار بیش از حد به تاندون آشیل پا می‌تواند باعث ایجاد درد در ناحیه پاشنه پا شود. اغلب کفش‌های نامناسبی که استاندارد نیستند، مانند کفش‌های پاشنه بلند دلیل وجود این عارضه هستند. چون این کفش‌ها باعث می‌شوند کیسه‌ای از مایع آشیل در پاشنه بسته شود. اگر بعد از استفاده از کفش خود در پاشنه پای خود احساس درد می‌کنید می‌تواند به دلیل آسیب تاندون آشیل باشد و بهتر است به پزشک مراجعه شود.
مشکلات مادر زادی
گاهی کودک با مشکلی به دنیا می‌آید. آن هم این است که تاندون آشیلش بعد از مدتی دیگر رشد نمی‌کند و در همان اندازه می‌ماند. وقتی این اتفاق بیفتد کودک در بزرگسالی دیگر نمی‌تواند پای خود را کامل روی زمین قرار دهد و مجبور است روی نوک پا راه برود. البته این مشکل با جراحی و تمرینات کششی به مرور بهبود میابند.
علائم آسیب و راه تشخیص تاندون آشیل
اگر تاندون آشیل دچار پارگی شود علائم آن شامل موارد زیر می‌شود از:
- احساس متورم شدن در ناحیه تاندون آشیل
- شنیدن صدای ترق ترق یا کوبیده شدنش
- مشکل داشتن در حرکت کردن
- مشکل داشتن در فشار دادن حتی فشاری کوچک
- احساس سفتی در پشت پا
تاندون آشیل بافتی نرم وسبک دارد و وقتی آن را لمس می‌کنیم جنس آن مشخص است و نباید موقع لمس دردی در این ناحیه احساس شود.
علت پارگی تاندون آشیل
همان طور که قبلا به آن اشاره شد اگر تاندون آشیل پا تحت فشار قرار گیرد یا حرکت‌های غیر اصولی ورزشی انجام شود یا کفش‌ها نامناسب باشند باعث آسیب در ناحیه تاندون می‌شود. کارهایی همچون دویدن، ژیمیناستیک، رقص، تنیس، والیبال یا فوتبال می‌توانند باعث پارگی شوند.
دیگر علت‌های آسیب تاندون آشیل
سن و جنسیت
در مردان احتمال آسیب بر این تاندون ۵ برابر بیشتر می‌باشد.
تزریق استروئید
اگر چه از این‌ها برای کاهش درد و التهاب استفاده می‌شود اما به مرور باعث تضعیف تاندون‌های فرعی در قسمت‌های مختلف پا می‌شود.
چاقی
چاقی باعث فشار بیشتر روی تاندون آشیل می‌شود.
درمان آسیب‌دیدگی تاندون آشیل
اگر آسیب‌دیدگی تاندون آشیل جزئی باشد، خوشبختانه راه‌های ساده‌ای پیش رو است که با پیگیری آن بهبود سریع می‌شود و نیازی به پزشک نیست. چون تاندون بافت نرمی دارد و اگر مشکل حاد نباشد، خود ترمیمی انجام می‌شود.
شما می‌توانید برای بهبود از اقداماتی که در زیر نوشته شده استفاده کنید. فقط به یاد داشته باشید که تمرین‌ها دوباره و دوباره انجام شوند و آن‌ها را فقط یکبار انجام ندهید.
استراحت:
بهترین و مناسب‌ترین و ساده‌ترین راه برای درمان.
یخ:
استفاده از کمپرس سرد در جهت کاهش تورم و قرمزی.
بستن پا:
به منظور ثابت نگه داشتن مفصل در جهت درست برای بهبود.
مسکن ضد التهاب:
استفاده در زمان‌هایی که درد و التهاب غیر قابل تحمل شده است.
کفش طبی:
توسط پزشک توصیه می‌شود که بهترین نوع مناسب خود را می‌توانید از پزشک معالج خود پرس‌وجو کنید.
مجموع این فعالیت‌ها را ۳ تا ۴ هفته، حتی اگر دیگر آسیبی را حس نمی‌کنید، انجام دهید. در اکثر مواقع، بعد از گذر این مراحل بهبود حاصل می‌شود. اگر این فعالیت‌ها پاسخگوی آسیب تاندون نبود باید از روش‌های درمانی پزشکی استفاده کرد.
درمان پزشکی جراحی
بعد از مراحل بالا اگر بهبود حاصل نشد، نوبت به عمل جراحی می‌رسد. جراحی باید بعد از ۴ هفته پس از آسیب انجام شود. جراحی به این صورت است که برشی کوچک در ناحیه تاندون آشیل ایجاد می‌شود و پس از آن دوباره دوخته می‌شود. ۹۰ درصد این نوع جراحی موفقیت آمیز است.
پیشگیری از آسیب‌دیدگی تاندون آشیل
تا اینجا توضیح دادیم که تاندون آشیل پا چیست و چگونه به مشکل می‌خورد. علائم آسیب‌دیدگی را گفتیم و روش‌های درمانی را توضیح دادیم. حال می‌دانیم که پیشگیری بهتر از درمان است و دردی را هم لازم نیست متحمل شویم. پس چرا پیشگیری را انجام ندهیم؟ پیشگیری از آسیب به تاندون آشیل راه هموارتری است که برای انجام آن می‌توانیم موارد زیر را انجام دهیم.
- تمرینات مربوط به تقویت عضله ساق را انجام دهید.
- دویدن در مسیرهای ناهموار و سربالایی را کم کنید.
- مطمئن شوید کفشتان مناسب است.
سخن پایانی
آسیب‌دیدگی و پارگی تاندون آشیل پا یک اتفاق پر تکرار است که بیشتر در ورزش و فعایت‌های پر تحرک رخ می‌دهد. در ابتدا باید نوع آسیب‌دیدگی توسط خود یا پزشک شناسایی شود و طبق آن درمان‌ها و متدهای متفاوتی که وجود دارند را به کار گرفت و عملی کرد. در این مطلب ما به طور کامل راجع به تاندون آشیل، علائم و نشانه‌ها، انواع روش‌های درمانی و همچنین روش‌های پیشگیری از آسیب به تاندون آشیل را شرح دادیم. با عمل به اقداماتی که در مطلب شرح داده شد می‌توانید درد خود را از بین ببرید.