آرتروسکوپی زانو
بهبودی پس از انجام عمل آرتروسکوپی زانو بسیار سریع و راحت‌تر از روش‌های جراحی باز و مرسوم است. با‌این‌حال بیمار باید مراقبت‌های لازم را پس از عمل انجام دهد؛ از جمله اینکه زانو تا چندین روز بالاتر از قلب قرار بگیرد و بیمار در حالت خوابیده پای خود را بالا نگه دارد. استفاده از کمپرس یخ روشی کاربردی و مفید است. تعویض پانسمان با نظر پزشک و شرایط بیمار انجام می‌پذیرد و زمان استفاده از استحمام و دوش مشخص می‌گردد.
چند روز بعد از عمل، پزشک ارتوپد بیمار را مورد بررسی قرار داده و زانوها را معاینه می‌کند. پس از معاینات اولیه انجام فعالیت‌های روزمره مثل رانندگی، راه‌رفتن و… توسط پزشک توصیه می‌گردد. در بیشتر مواقع پس از یک تا سه هفته فرد می‌تواند رانندگی کند. در این مدت داروهای کاهش درد و داروهای کاهش‌دهنده احتمال لخته‌شدن خون برای بیمار تجویز می‌گردد.
یکی از مهم‌ترین بخش‌های توانبخشی پس از عمل آرتروسکوپی زانو تقویت عضلات اطراف آن است تا دامنه حرکتی زانو مجدد به حالت طبیعی برگردد. انجام این حرکات ورزشی و اصلاحی تحت نظر فیزیوتراپ انجام می‌پذیرد.
چنانچه می‌خواهید درباره خطرات احتمالی آرتروسکوپی زانو بیشتر بدانید کلیک نمایید.
فیزیوتراپی و حرکات اصلاحی پس از عمل آرتروسکوپی زانو
برای اینکه حرکت و استحکام به مفصل زانو برگردد برنامه تمرینی منظم با نظر پزشک توصیه می‌گردد. این حرکات می‌تواند به راحتی در منزل انجام شود. در بیشتر مواقع به بیمار توصیه می‌گردد ۲۰ الی ۳۰ دقیقه و طی دو یا سه بار در روز این حرکات اصلاحی انجام شود. تمرینات باید به اندازه مناسب انجام شده و کمتر و بیشتر انجام دادن آن نتیجه‌ای نخواهد داشت.
در زمان انجام این حرکات اگر احساس درد کردید پزشک خود را در جریان قرار دهید و با سردکردن آن، درد را کاهش دهید.
تقویت‌کردن عضلات خم‌کننده زانو
در این تمرین زانوها نباید تکان بخورد. بر روی زمین نشسته یا دراز بکشید طوری که پاها زاویه داشته باشند. تقریباً ۱۰ درجه زانوها را خم نمایید. پاشنه‌ها را بر روی زمین فشار داده و همزمان عضلات پشت ران را منقبض نمایید. این حالت را پنج ثانیه حفظ کرده و سپس پاها را شل کنید. این حرکت را ۱۰ بار در روز تکرار نمایید.
تقویت عضلات چهار سر ران
روی شکم دراز بکشید و حوله لوله‌شده را زیر قوزک پایی که عمل آرتروسکوپی زانو روی آن انجام شده قرار دهید. یک پایتان را به هم فشار دهید و در این زمان سعی کنید پایتان کشیده باشد.
۵ ثانیه را در این حالت بگذرانید و سپس عضلات پایتان را شل کنید. این تمرین را می‌توانید ۱۰ بار تکرار نمایید. به این نکته دقت داشته باشید که انجام حرکات فیزیوتراپی و ورزشی پس از عمل آرتروسکوپی زانو نباید همراه با درد باشد. در صورت داشتن درد به پزشک خود مراجعه نمایید.
بلندنمودن پای کشیده در حالت درازکش
به پشت خود دراز بکشید و کف پای سالم خود را روی زمین قرار دهید به‌طوری‌که زانوی سالم خم گردد. پایی که عمل شده است را کاملاً کشیده روی زمین قرار دهید. پای خود را حدود ۱۵ سانتیمتر از زمین بلند کرده و ۵ ثانیه در این حالت بمانید. به حالت پلکانی هر مرتبه ۳ سانتیمتر بالاتر و پس از مکث مجدد ۳ سانت بالاتر برده و استراحت دهید، دوباره به حالت اول بازگردید. این تمرین را ۱۰ مرتبه تکرار کنید.
تقویت عضلات باسن
به پشت دراز بکشید و کف پاها را روی زمین قرار دهید. در این حالت عضلات باسن را منقبض کنید و این انقباض را به مدت ۵ ثانیه حفظ کنید. این تمرین را حداقل روزانه ۱۰ بار تکرار نمایید.
بلندکردن پای کشیده شده در حالت ایستاده
به‌صورت صاف بایستید و با احتیاط و به‌آرامی پای عمل‌شده را بالا بیاورید و سپس به حالت اول برگردانید. این حرکت را ۱۰ مرتبه در روز تکرار نمایید.
ورزش و تمرینات پیشرفته پس از عمل آرتروسکوپی زانو
به پشت بخوابید و حوله تاشده را زیر زانوی عمل‌شده قرار دهید. حال بر زانوی خورد ۵ ثانیه فشار اعمال کنید و سپس به حالت اولیه بازگردید. ۱۰ بار این حرکت را انجام دهید و به این نکته توجه داشته باشید که انجام این حرکت باعث بروز درد نگردد.
زانو زدن در کنار صندلی
با دست خود پشت یک صندلی را بگیرید و ناف خود را به داخل بکشید (شکم خود را منقبض کنید) زانوها را کمی خم کرده و ۵ الی ۱۰ ثانیه در این حالت بمانید و سپس به حالت اولیه بازگردید. زانوها نباید بیشتر از ۹۰ درجه خم شود. این حرکت ۱۰ بار انجام شود.
ران خم روی یک پا
در حالت ایستاده دست‌ها را پشت یک صندلی قرار داده و زانوی پای سالم را کمی خم کنید. آهسته زانو را کمی خم کرده و سعی نمایید که پا زیاد خم نگردد. استراحتی کوتاه کرده و مجدد این حرکت را تکرار نمایید. انجام این حرکت به تعداد ۱۰ بار در روز کافی می‌باشد.
پله بالا
روبه‌روی پله‌ای ۱۵ سانتیمتری بایستید. با پایی که عمل آرتروسکوپی زانو روی آن انجام شده از پله بالا رفته و با پای سالم به پایین بازگردید. به مرور و قوی‌شدن پا، ارتفاع را بالاتر ببرید.
پله بالا از پهلو
از ناحیه کنار، پای عمل‌شده را روی پله ۱۵ سانتیمتری قرار دهید. با تقویت عضلات پا می‌توانید ارتفاع را بیشتر نمایید.
کشیدن زانو در حالت نشسته
روی یک صندلی بنشینید و پای عمل‌شده را روی صندلی دیگر که ارتفاع کمتری دارد قرار دهید. حال پای عمل‌شده را به سمت بالا کشیده و ۵ ثانیه نگه دارید. این حرکت را ۱۰ مرتبه انجام دهید.
کشش و خم‌کردن زانو در حالت درازکش
به پشت بخوابید و کف پای سالم را روی زمین قرار دهید. پای عمل‌شده را از ناحیه مفصل ران خم نمایید و زیر زانو را با دست گرفته و زانو را به حالت صاف در‌آورید تا در پایین زانو احساس کشش به شما دست بدهد. ۵ ثانیه در این حالت بمانید و استراحتی کوتاه داشته باشید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار نمایید.
کشش زانو در حالت درازکش
کنار یک چهارچوب در به پشت روی زمین دراز بکشید. کف پای سالم خود را روی زمین قرار دهید و پاشنه پای عمل‌شده را روی دیوار قرار دهید. باسن خود را به دیوار نزدیک نموده و زانو را به سمت بالا بکشید. هر زمان که احساس کشش زیر زانو به‌وجود آمد ۵ ثانیه آن را حفظ نمایید و سپس استراحت کنید. این تمرین را ۱۰ مرتبه انجام دهید.
با مشورت از دکتر متخصص و انجام دقیق حرکات ورزشی و توانبخشی سلامت را به زانو‌های خود بازگردانید.
دکتر فرشید راعی متخصص آرتروسکوپی در تهران در کنار شماست تا دوباره به دوران سلامتی بازگردید.