علائم کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر یا کیست پوپلیتئال زمانی اتفاق می‌افتد که در قسمت پشت زانو در قسمت حفره ی پشت مفصل زانو، توده‌ای ایجاد شده باشد که درون آن با مایع پر است. در این حالت راه رفتن سخت میشود و فرد در این قسمت احساس درد می‌کند. اسم این بیماری به افتخار جراح قرن نوزدهم ویلیام مورانت بیکر که برای نخستین بار این بیماری را تشخیص داد و توصیف کرد، کیست بیکر گذاشته شده است. ما در این مقاله به سوالاتی مانند ” کیست بیکر چیست؟ علائم کیست بیکر چیست؟ روش‌های درمان آن چیست؟ ” پاسخ خواهیم داد.
کیست بیکر چیست و چگونه ایجاد میشود؟
درون حفره ی مفصل زانو کیسه‌ای وجود دارد که با مایعی به نام سینوویال پر شده است. این مایع سبب میشود حرکت مفصل زانو روان‌تر شود و اصطکاک میان مفاصل زانو کاهش پیدا کند و زانو بتواند راحت تر خم و راست شود. کیست بیکر زمانی ایجاد میشود که مقدار مایع درون کیست از حد نرمال بیشتر شود و پس از تجمع در داخل حفره ی مفصل در پشت زانو، باعث بروز برآمدگی در این قسمت شود.
کیست بیکر ممکن است به دلایل مختلفی نظیر وارد شدن آسیب‌هایی مانند پارگی منیسک زانو یا وارد شدن آسیب به غضروف زانو در اثر وضعیتی مانند آرتریت روماتوئید بوجود بیاید. آسیب‌های ورزشی نیز ممکن است احتمال بروز کیست بیکر را تشدید کنند. هر کدام از این وضعیت‌ها ممکن است سبب شود تا سلول های سینوویال مفصل زانو بیش از حد مایع تولید کنند و مایع اضافی پس از ورود به فضای پوپلیتئال موجب بوجود آمدن کیست بیکر شود. اگر مقدار مایع ترشحی خیلی زیاد باشد ممکن است باعث تورم کل زانو شود.
علائم کیست بیکر چیست؟
زمانی که کیست بیکر ایجاد میشود پشت زانو متورم و ملتهب میشود. در نتیجه ی این التهاب، علائم زیر برای کیست بیکر ممکن است بروز کنند :
- احساس درد در زانو و ساق پا
- تجمع مایع در اطراف زانو و احساس وجود توده در این قسمت
- قفل شدن مفصل زانو
- کاهش دامنه حرکتی زانو و گاهی ناتوانی کامل در انجام آن
- شنیدن صدای کلیک از مفصل زانو
در برخی موارد تنها علامتی که از کیست بیکر وجود دارد، تورم در پشت زانو است. در برخی موارد نیز کیست دچار ترکیدگی شده و مایع درون آن وارد ساق پا میشود. حضور این مایع در ساق پا سبب قرمزی، تورم و درد شدید در این قسمت میشود.
روش‌های درمان کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر خطرناک نیست و ممکن است خود به خود بهبود پیدا کند. اما در صورت ترکیدگی و نشت آن به ساق زانو یا عدم بهبود آن پس از مدت طولانی صورت گرفتن مداخله پزشکی ضرورت دارد و باید به پزشک مراجعه شود تا از پیشرفت آن جلوگیری شود. پزشک با معاینه پشت زانو و سوال درباره علائم آن، کیست بیکر را تشخیص خواهد داد و به درمان کیست بیکر می‌پردازد.
در صورت بروز کیست بیکر، برای تسکین درد آن و تسریع بهبود آن در خانه، می توانید از یخ استفاده کنید. یخ یا مقداری نخودفرنگی یخ زده را در کیسه‌ای ریخته و در قسمت متورم قرار دهید. مصرف داروهایی مانند ایبوپروفن برای کاهش التهاب می‌تواند کمک کننده باشد ( در صورت داشتن بیماری یا شرایط خاص درباره مصرف دارو با پزشک مشورت کنید). از وارد کردن فشار به پا خودداری کنید زیرا فشار مقدار التهاب را افزایش می‌دهد. برای کاهش میزان فشار وارد شده به زانو از تکیه گاه زانو استفاده کنید. پس از کمی فعالیت به پای خود استراحت دهید. در حد توان هنگامی که نشسته یا دراز کشیده‌اید پای خود را بالا نگه دارید.
اگر پس از استراحت در خانه و گذر زمان کیست بیکر بهبود نیابد یا درد به ناحیه ساق پا منتقل شود، باید به پزشک مراجعه شود. اگر کیست به دلیل آرتروز زانو ایجاد شده باشد، ممکن است پزشک برای کاهش التهاب تزریق کورتیزون را تجویز کند. گاهی نیز نیاز است که پزشک کیست متورم را تخلیه کند البته در کیست‌های مزمن به دلیل غلظت بالای مایع درون کیست، ممکن است این امکان فراهم نشود.
در صورتی که امکان تخلیه کیست بیکر وجود نداشته باشد پزشک ممکن است گزینه جراحی را پیشنهاد دهد. در جراحی از روش سوراخ کلید یا آرتروسکوپی استفاده میشود. در این روش جراح از ابزار آرتروسکوپ برای بررسی داخل مفصل زانو استفاده می‌کند و در کنار آن با ابزارهای جراحی کوچک تر، آسیب‌های داخل مفصل را ترمیم می‌کند. به ندرت به گزینه جراحی نیاز پیدا میشود.
در کنار دنبال کردن پروسه ی درمان، با پزشک خود درباره انجام فیزیوتراپی مشورت کنید. انجام تمرینات و حرکات مناسب می‌تواند سبب تسریع روند بهبودی شما شود. همچنین ممکن است تا مدتی لازم شود انجام فعالیت‌های ورزشی خود مانند تنیس یا دویدن را محدود کنید.
حرکات ورزشی مناسب برای بهبود کیست بیکر چیست؟
همانطور که گفتیم، برای بهبود کیست بیکر می‌توان با فیزیوتراپ مشورت کرد و حرکات ورزشی مناسب را جویا شد. در ادامه به چند حرکت ساده اشاره میکنیم:
- ساده ترین حرکتی که فرد مبتلا به کیست بیکر می‌تواند انجام دهد پیاده روی است. پیاده روی باعث میشود به مرور قدرت تحرک به زانو بازگردد.
- بنشینید و پاهای خود را دراز کنید. یک حوله یا پارچه یا نوار ورزشی بلند بردارید و یک گره در آن ایجاد کنید. قسمت گره را زیر یک پا قرار دهید و طرفین پارچه را با دست بگیرید و به آرامی بکشید. این حرکت را ۱۰ ثانیه انجام دهید.
- بایستید و یک پا را عقب‌تر از دیگری قرار دهید و به آرامی زانوها را خم کنید. ۲۰ ثانیه در این حالت بمانید و سپس پاهارا عوض کنید و دوباره این حرکت را تکرار کنید.
- بنشینید و با زانوها زاویه ۹۰ درجه ایجاد کنید. درحالی که قسمت جلوی زانو روی زمین است پاشنه را بلند کنید. به آرامی به قسمت بالای زانو فشار وارد کنید تا پاشنه به زمین برسد و پا صاف شود. ۱۰ بار انجام داده و به پای خود استراحت دهید.
*اگر هر کدام از حرکات باعث تشدید درد و تورم شد، انجام آن را متوقف کنید.*
این حرکات دامنه حرکتی زانو را افزایش می‌دهند و میزان درد را کاهش می دهند و از ضعیف شدن عضلات زانو جلوگیری میکنند. با این حال بهتر است قبل از انجام این حرکات نیز با پزشک مشورت کنید. ورزش اشتباه و وارد کردن فشار نامناسب به زانو ممکن است آسیب را تشدید کند و مقدار درد را افزایش دهد.
روش‌های پیشگیری از بروز کیست بیکر چیست؟
کیست بیکر در بیشتر مواقع پس از آسیب دیدگی زانو بروز می‌کند به همین دلیل باید از آسیب دیدگی زانو پیشگیری کرد. از جمله راه‌های پیشگیری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کفش مناسب بپوشید.
- قبل از شروع ورزش بدن خود را گرم کنید و پس از پایان ورزش بدن را سرد کنید.
- از وارد کردن فشار به زانویی که دردناک است در حین ورزش یا انجام کارهای روزمره جلوگیری کنید.
- در هنگام بروز علائم کیست بیکر(بالاتر در قسمت علائم کیست بیکر چیست؟ به آن‌ها اشاره کردیم) به پزشک مراجعه کنید تا درصد جدیت مشکل را متوجه شوید.
سخن پایانی
کیست بیکر پس از تجمع مایع سینوویال بیش از حد در قسمت پشت زانو در محل مفصل ایجاد میشود و باعث درد در این قسمت و مختل شدن فعالیت‌های روزمره میشود. ما در این مقاله تلاش کردیم به سوالاتی نظیر: کیست بیکر چیست؟ چگونه ایجاد میشود؟ راه‌های پیشگیری از آن چیست؟ علائم کیست بیکر چیست؟ پاسخ دهیم. در صورت مشاهده علائم آن به پزشک متخصص مراجعه کنید.