صدا دادن زانو مسئله‌ای تقریباً رایج است و حدوداً همه افراد تاکنون حداقل یک‌بار دچار کریپتوس یا صدا دادن زانو شده‌اند. بسیاری از علت‌های صدا دادن زانو پاتولوژیک و نگران کننده نیست و نیاز به درمان پزشکی خاصی ندارد. با این جود گاهی می‌تواند به دلیل آسیب یا بیماری باشد. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی انواع علت‌های این وضعیت بپردازیم.
ساختار مفصل زانو
برای درک بهتر علت صدا دادن زانو ابتدا نگاهی به ساختار زانو می‌اندازیم. زانو مانند یک لولای بزرگ عمل می‌کند و از استخوان‌ها، غضروف، سینوویوم و رباط‌ها تشکیل شده است.
-
استخوان‌ها: در زانو استخوان ران ( Femur ) به استخوان دراز ساق پا ( Tibia ) می‌پیوندد. کشکک یک استخوان مثلثی شکل وارونه کوچک است که در جلوی زانو قرار گرفته است. فشار و وزن قابل توجهی به کشکک وارد می‌شود.
-
غضروف: غضروف مینیسک زانو، یکی از غضروف‌های بین استخوان و مفصل زانو است که در مقابل ضربه از مفصل زانو محافظت می‌کند.
-
سینوویوم: نوعی بافت همبند خاص است که مفاصل زانو و غلاف‌های زردپی‌ها را در برمی‌گیرد. مایع سینوویال موجب روان شدن و بهبود حرکت مفصل‌های زانو می‌گردد.
-
رباط‌ها: رباط یا لیگامنت رشته‌ای محکم از جنس بافت پیوندی فیبری است که استخوان‌ها را به هم متصل می‌کند. زانو ۴ رباط دارد.
علت صدا دادن زانو چیست؟
یکی از علت‌های صدا دادن زانو آرتروز است. با این وجود دلایل بسیار دیگری برای آن وجود دارد. در ادامه به بررسی سایر علت‌های صدا دادن زانو می‌پردازیم:
حباب‌های گاز
یکی از علت‌های صدا دادن زانو ترکیدن حباب‌های گاز است. گاهی در اثر گذشت زمان حباب‌هایی از گاز در داخل مایع سینوویال و اطراف مفصل زانو ایجاد می‌شود. هنگامی که زانوی خود را خم می‌کنید، برخی از حباب‌ها می‌ترکند و صدا ایجاد می‌شود. این اتفاق طبیعی است و هرازگاهی برای همه رخ می‌دهد. ترکیدن حباب‌های گاز بدون درد است.
حرکت رباط‌ها و تاندون‌ها
رباط‌ها و زردپی‌های موجود در مفصل زانو ممکن است با گذر کردن از روی استخوان‌های موجود دچار کشش شوند. زمانی که آنها به جای خود بازمی‌گردند، ممکن است صدای کلیک در زانو بشنوید.
ناپایداری کشکک فمورال
بافت‌ها و بخش‌های مختلف تشکیل دهنده زانو در افراد مختلف، متفاوت است. این تفاوت‌ها از هنگام تولد و پس از آن با گذر سال‌ها و افزایش سن و نیز به علت حوادث مختلفی که در طول زندگی برای هر فرد رخ می‌دهد باعث تفاوت‌هایی در ساختار زانو افراد مختلف می‌شود. مثلاً ممکن است شما به دلیل شغلتان بیشتر زانوهایتان را خم کنید و بنابراین احتمال صدا دادن زانو در شما بیشتر شود. بنابراین تفاوت‌های فردی در سبک زندگی نیز می‌تواند از علت‌های صدا دادن زانو باشد.
ضربه یا آسیب
کرپیتوس یا صدا دادن زانو همچنین می‌تواند در نتیجه یک ضربه باشد.
صدا دادن زانو می‌تواند نشانه‌ای از آسیب‌های زیر باشد:
-
پارگی مینیسک: این مشکل در افرادی که ورزش می‌کنند، یا می‌دوند نسبتاً شایع است.
-
کندرومالاسی کشکک: زمانی اتفاق می‌افتد که غضروف زیر سطحی که کاسه زانو را می‌پوشاند آسیب می‌بیند. ممکن است متوجه یک درد مبهم در پشت کاسه زانو شوید که معمولاً در اثر استفاده بیش از حد یا آسیب ایجاد می‌شود که نشانه کندرومالاسی کشکک می‌باشد.
-
سندرم پاتلوفمورال: این سندرم که به آن سندرم زانوی دونده نیز گفته می‌شود، زمانی شروع می‌شود که نیروی زیادی به کشکک وارد می‌کنید. این سندرم در ورزشکاران شایع است و می‌تواند در یک یا هر دو زانو ایجاد شود. این اتفاق می‌تواند همراه با صدا دادن زانو و درد همراه باشد.
جراحی
برخی اوقات پس از عمل‌های جراحی ممکن است صدا دادن زانو شروع شود. این ممکن است به دلیل تغییرات جزئی باشد که در طول عمل رخ داده است یا در مورد تعویض مفصل، مربوط به ویژگی‌های مفصل جدید رخ است.
با این حال ممکن است اغلب صداها قبل از عمل هم وجود داشته باشند ولی افراد پس از جراحی دقت و توجه بیشتری به آنها می‌کنند. این مورد در خصوص افراد حساس بیشتر است. با این وجود که صدا دادن زانو می‌تواند نگران کننده باشد، ولی داده‌های مورد اعتماد نزدیک به ۵۰۰۰ نفر به این نتیجه رسیدند که داشتن کریپتوس پس از تعویض زانو اثری بر روی کیفیت زندگی و کارایی زانو افراد در طی سه سال آینده ندارد.
آرتروز
آرتروز ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد، اما معمولاً زمانی که افراد در دهه ۵۰ زندگی خود هستند شروع می‌شود. استئوآرتریت که به عنوان آرتریت «ساییدگی» نیز شناخته می‌شود، معمولاً مفاصلی را که اغلب استفاده می‌کنید و مفاصلی که وزن را تحمل می‌کنند، مانند زانوها، تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در این بیماری کشش مکانیکی و استرس‌های فیزیکی به همراه تغییرات بیوشیمیایی در گذر زمان به تدریج منجر به آسیب و تجزیه غضروف زانو می‌شوند. این امر باعث التهاب و درد می‌شود و ممکن است مفصل ترک خورده و خراشیده شود. اگر مشکل صدا دادن زانو یا کریپتوس همراه با درد دارید، این می‌تواند نشانه‌ای از آرتروز باشد.
چه زمانی نگران صدا دادن زانو باشیم؟
صدا دادن زانو مسئله‌ای رایج است و در اکثر موارد بدون درد است. نیازی به نگرانی در مورد آن نیست. با این حال، اگر درد همراه با صداهای ترق و ترق و ترکیدن دارید، می‌تواند نشان دهنده یک مشکل باشد. موارد نگران کننده صدای زانو شامل:
-
یکی از علامت‌های معمول آرتروز (OA) است.
-
یک علامت احتمالی آرتریت روماتوئید یا علل عفونی ممکن است با چندین نوع آسیب زانو همراه باشد.
-
اگر زانوی شما می‌شکند، ترق می‌خورد و درد می‌کند، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
درمان صدا دادن زانو
کرپیتوس معمولاً بی‌ضرر است و نیازی به درمان ندارد. اما اگر درد یا علائم دیگری همراه با صدا دادن زانو دارید، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید. درمان به علت زمینه‌ای بستگی دارد. اگر مبتلا به آرتروز هستید، انواع درمان‌ها می‌توانند به شما در مدیریت علائم کمک کنند. متخصصان به شما توصیه می‌کنند تا موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
-
مدیریت وزن
-
ورزش، مانند پیاده‌روی، شنا، یا تای چی
-
استفاده از مسکن‌های ضد التهاب غیر کورتیکواستروئیدی
-
داروهای تجویزی، از جمله تزریق استروئید به مفصل
-
استفاده از کمپرس‌های گرم و سرد جهت کاهش و از بین بردن التهاب و ورم مفصل
-
انجام تمرینات فیزیوتراپی برای بهبود وضعیت عضلات
-
درمان شناختی رفتاری
-
در برخی موارد، جراحی یا تعویض مفصل ممکن است ضروری باشد.
-
بهره بردن از مدیتیشن و ورزش‌هایی مثل یوگا موجب تسکین درد، کاهش استرس و بهبود وضعیت سلامت کلی می‌گردد.
مصرف مکمل و ویتامین‌ها
داروها و درمان‌های طبیعی برای درد مفاصل و نیز صدا دادن زانو در داروخانه‌ها، فروشگاه‌های مواد غذایی و بهداشتی و آنلاین در دسترس هستند. شامل:
-
کورکومین
-
رزوراترول
-
بوسولیا (کهندر)
-
تنتور و دم‌نوش‌های گیاهی خاص
در خصوص مصرف ویتامین‌ها و مکمل‌ها نیز مشورت با پزشک را فراموش نکنید و عوارض جانبی آنها را نیز در نظر بگیرید.
نتیجه گیری
صدا دادن زانو موردی شایع است که اغلب نگران کننده نیست و نیاز به درمان خاصی ندارد. با این حال اگر کریپتوس زانو با درد و علائم دیگر همراه باشد، لازم است که به پزشک مراجعه کنید. در نهایت امیدواریم که این مطلب در آشنایی شما با علت‌های صدا دادن زانو مفید واقع شده باشد.
