تنگی کانال نخاعی

تنگی کانال نخاعی چیست و چگونه رخ می‌دهد؟

تنگ شدن کانال نخاعی نوعی عارضه نادر بوده که در علم پزشکی بانام اسپینال استنوزیس نیز شناخته می‌شود. همان‌طور که می‌دانید ستون فقرات در بدن ما نقش‌ مهمی ایفا می‌کنند. نخاع در داخل ستون فقرات قرار دارد و استخوان‌های این قسمت از بروز هرگونه آسیبی به نخاع جلوگیری می‌کنند. ساختار ستون مهره‌های انسان می‌تواند کمی پیچیده به نظر برسد. ستون فقرات برای اینکه بتواند درحرکت کردن، ما را یاری کند به‌صورت یکپارچه طراحی نشده است. بلکه از به هم پیوستن مهره‌های مختلف تشکیل گردیده تا انعطاف بیشتری داشته باشد. حال استخوان ستون مهره‌ها که از نخاع محافظت می‌کند در برخی موارد ممکن است تنگ شود و فضای داخلی آن کاهش می‌یابد. در این صورت تنگی کانال نخاعی رخ‌داده و موجب ایجاد درد شدید در اندام‌های تحتانی خواهد شد.

این عارضه معمولاً در افرادی که سن بالای شصت سال دارند رخ می‌دهد؛ اما گاهی اوقات جوان‌ها نیز دچار تنگی کانال نخاع می‌شوند و علت آن‌هم می‌تواند مشکلات مادرزادی باشد. این بیماری می‌تواند حرکت بدن را به‌طورکلی مختل کند. چون افراد مبتلابه این بیماری در حین تکان دادن پاها، کمر، عضلات باسن و … درد شدیدی را احساس خواهند کرد. به همین دلیل درمان آن در کوتاه‌مدت بسیار ضرورت دارد.

اگر این عارضه فوراً درمان نشود، در بلندمدت می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. چون وقتی این کانال دچار تنگی می‌شود، نخاع و اعصابی که به آن وصل هستند دچار التهاب خواهند شد. به همین علت تنگی کانال نخاعی می‌تواند موجب آسیب‌دیدگی شدید اعصاب در بدن شود. درنتیجه در صورت مشاهده ابتدایی‌ترین علائم بروز این بیماری باید سریعاً برای معاینه و درمان به پزشک مراجعه نمایید.

اصلی‌ترین دلایل تنگی کانال نخاعی

تنگ بودن کانال نخاعی می‌تواند به دلایل مختلف رخ دهد؛ اما این عارضه به هر علتی که رخ دهد، می‌تواند خطرآفرین باشد. چون درهرصورت نخاع تحت‌فشار و برخی آسیب‌های احتمالی قرار می‌گیرد. به‌طورکلی اصلی‌ترین دلایل تنگی کانال نخاع شامل موارد زیر می‌شوند:

• مشکلات مادرزادی

در درجه اول مشکلات مادرزادی موجب تنگی کانال نخاع می‌شوند. گاهی کانال نخاعی فرد به‌صورت مادرزادی فضای کمی دارد و به همین دلیل به نخاع او فشار وارد می‌شود. معمولاً دلیل تنگی کانال نخاعی در افراد جوان، مشکلات مادرزادی می‌باشد.

• پیری و افزایش سن

پیری و افزایش سن دیگر دلیل بروز این عارضه می‌باشد. وقتی سن انسان افزایش می‌یابد، بافت همبند ستون فقرات به‌مرورزمان سفت شده و ممکن است برخی زائده‌های گوشتی در کانال نخاعی رشد کنند. درنتیجه با بروز چنین مواردی کانال نخاعی به‌شدت تنگ می‌شود. در اکثر موارد دلیل تنگی کانال نخاع می‌تواند افزایش سن افراد باشد.‌

• تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم

گاهی در قسمت نخاع و ستون فقرات تومور خوش‌خیم یا بدخیم رشد می‌کند؛ یعنی به بیان ساده‌تر بافت همبند ستون فقرات رشد غیرقابل‌کنترلی خواهد داشت و به تومور تبدیل می‌شود. اگر این تومورها وارد کانال نخاعی شوند، فضای آن را تنگ‌تر خواهند کرد. حتی گاهی بروز این تومورها علاوه بر تنگی کانال نخاعی موجب التهاب اعصاب نیز می‌شود.

• آسیب‌دیدگی

یکی از شایع‌ترین دلایل بروز این بیماری تروما یا آسیب‌دیدگی می‌باشد. برای مثال گاهی در سانحه تصادف، پرت شدن از بلندی، زمین خوردن یا هر عمل دیگری ضربه‌ای محکم به کمر وارد می‌شود و موجب آسیب‌دیدگی شدید این قسمت خواهد شد. در این صورت ستون فقرات و کانال نخاعی دچار شکستی خواهد شد. پس از مدتی در قسمت‌های شکسته شده بافت‌های اضافه رشد می‌کند که کانال نخاعی را تنگ‌تر می‌کنند. درنتیجه فرد به این عارضه مبتلا خواهد شد.

• آرتروز و دیسک کمر

آرتروز و دیسک کمر هردو هر عوامل مهمی هستند که می‌توانند موجب تنگی کانال نخاع شوند. چون وقتی فرد به آرتروز یا دیسک کمر مبتلا می‌شود، اعصاب و بافت نزدیک کانال نخاع دچار التهاب و تورم می‌شوند. به‌این‌ترتیب فضای کانال نخاعی بسیار کاهش می‌یابد. تنگی کانال نخاعی که در اثر آرتروز یا دیسک کمر رخ‌داده باشد، معمولاً بسیار شدید و آسیب‌زننده خواهد بود.

علائم تنگی کانال نخاعی یا اسپینال استنوزیس

این عارضه می‌تواند موجب شود که افراد علائم و نشانه‌های فراوانی را در همان روزهای ابتدایی ابتلا مشاهده کنند. به همین دلیل این عارضه قبل از اینکه پیشرفت زیادی داشته باشد، با علائمی که از خود نشان می‌دهد بیمار را متوجه بروز یک مشکل جدی خواهد کرد. در زیر اصلی‌ترین علائم بروز تنگی کانال نخاع را نام‌برده‌ایم:

• درد

درد اولین و اصلی‌ترین علامت بروز این عارضه می‌باشد. مرکز درد معمولاً در قسمت وسط ستون فقرات خواهد بود؛ اما درد به سمت پاها و عضلات باسن نیز گسترش خواهد یافت. درنتیجه افراد در حین حرکت با مشکلات زیادی مواجه می‌شوند. این درد در هنگام انجام فعالیت‌های حرکتی افزایش می‌یابد و معمولاً با مصرف مسکن‌ها نیز کاهش نخواهد یافت.

• بی‌حسی

تنگی کانال نخاعی موجب می‌شود که اعصاب وصل شده به نخاع بسیار تحت‌فشار قرار گیرند. در این صورت این اعصاب از کار می‌افتند و نمی‌توانند عملکرد صحیحی داشته باشند. درنتیجه ازکارافتادگی عضلات این ناحیه منجر به بی‌حسی در قسمت کمر، پاها و … خواهد شد.

• داغی ناحیه کمر

دیگر علامت تنگ شدن کانال نخاعی داغ شدن ناحیه کمر می‌باشد. چون با تورمی که ایجاد می‌شود، معمولاً در این قسمت گرما احساس می‌شود. درنتیجه فرد بااحساس گرما در ناحیه کمر می‌تواند موجب بروز تنگی کانال نخاعی شود.

دکتر فرشید راعی بهترین متخصص ارتوپد در تهران بوده و به شما در درمان بیماری تنگی کانال نخاعی کمک می‌کند.