علت کج شدن زانو به داخل چیست؟
در دنیای امروز بسیاری از افراد از بدشکلی و ناهنجاری‌های استخوان رنج می‌برند. چه افرادی که به‌صورت خفیف این مشکلات را در خوددارند و چه افرادی که از نوع شدید آن رنج می‌برند. یکی از این بدشکلی‌ها کج شدن زانو است که خود در انواع مختلفی وجود دارد و امروزه با درصد قابل‌توجهی در بین مردم دیده می‌شود و افراد زیادی از آن رنج می‌برند. در این مقاله قصد داریم بیشتر در مورد کج شدن زانو به داخل باهم صحبت کنیم.
انحراف زانو چیست؟
به‌طور طبیعی در پایی که دچار کج شدن زانو نیست و طبیعی، صاف و سالم است، وزن بدن به صورت کاملا مساوی بر روی مفصل‌های پا تقسیم و پخش خواهد شد. اما اگر به هر دلیلی زانو دچار خمیدگی شده و کج شود این مشکل به وجود می‌آید که وزن بدن به صورت نامساوی بر روی پا ها خواهد افتاد و در نتیجه فرسایش و مشکلات دیگری از این قبیل را در مفصل و استخوان‌های پا مشاهده خواهیم کرد.
کج شدن زانو ممکن است به طرف داخل و یا به طرف بیرون رخ دهد که به ترتیب به آن زانوی ضربدری و زانوی پرانتزی گفته می‌شود و واضح است که هر چه زانو دچار خمیدگی بیشتری باشد مشکلات و آسیب‌های بیشتری را به دنبال خواهد داشت.
در ناحیه زانو قسمت‌هایی از سه استخوان درشت نی و نازک نی و همچنین استخوان فمور و یا همان ران وجود دارند. علاوه بر این‌ها در این ناحیه استخوان کشکک نیز وجود دارد و بعلاوه‌ی استخوان، مفصل، رباط و تاندون نیز مشاهده می‌شود. کج شدن زانو هنگامی اتفاق می‌افتد که هر یک از مفصل‌های زانو دچار اختلال شده و از وضعیت طبیعی و فیزیولوژیک خود خارج شوند و همانطور که گفتیم باعث پخش نامساوی وزن و فشار بر روی پاها شوند و در نتیجه مشکلات و عوارضی را برای فرد مبتلا به وجود آورند.
کج شدن زانو ممکن است در افراد ورزشکار نیز دیده شود و به گونه‌ای نیست که بتوانیم بگوییم ورزش کردن مانع بروز و ایجاد آن می‌شود. اما به هر حال انجام برخی ورزش‌ها به از بین بردن نوع بسیار خفیف آن و بهبود درد ناشی از آن بسیار کمک کننده خواهد بود.
شایع ترین آسیب های ورزشی زانو چیست؟
علت کج شدن زانو به داخل چیست؟
یکی از دلایلی که ممکن است باعث کج شدن زانو و انحراف آن شود، اضافه وزن و چاقی است. درواقع وقتی وزن شما بیش از اندازه باشد فشاری که بر روی پاها و مفصل آن وارد می‌شود بیشتر و در نتیجه باعث کج شدن زانو و انحراف مفاصل از حالت طبیعی خواهد شد. همچنین جلوگیری از اضافه وزن خطر احتمال ابتلا به آرتروز را که خود عاملی برای کج شدن زانو است، نیز کاهش می‌دهد.
مورد بعدی که به عنوان علت کج شدن زانو می‌توانیم به آن اشاره کنیم تخریب غضروف است که در برخی منابع اصلی ترین دلیل ایجاد انحراف در زانو و کج شدن آن است. علاوه بر این دلایلی دیگری مثل آسیب به رباط‌ها، همچنین وجود خار‌های‌استخوانی، تخریب مینیسک و فرسایش استخوان‌ها و غیره می‌توانند باعث کج شدن زانو و انحراف آن به داخل و یا خارج شوند.
علاوه بر این‌ها آسیب رسیدن به صفحه رشد استخوان ران می‌تواند باعث بروز انحراف و کج شدن زانو شود. این آسیب می تواند به دلایل مختلفی از قبیل ضربه خوردن، تروما، شکستگی، عفونت یا بیماری وغیره باشد. همچنین ناهنجاری‌ها و بدشکلی‌های استخوان نیز می توانند این مشکل را به وجود آورند. مانند نرمی استخوان که می تواند ناشی از کمبود برخی ویتامین‌ها از جمله ویتامین دی و کلسیم باشد.به طور کلی سایر بیماری‌هایی که مربوط به استخوان هستند، می‌توانند باعث کج شدن زانو و انحراف و بد شکلی آن شوند.
لازم به ذکر است که برخی بیماری‌های تغذیه‌ای مانند راشیتیسم که در متابولیک بدن اختلال ایجاد می‌کنند هم عامل ایجاد کننده انحراف زانو هستند. علاوه بر آن ممکن است کج شدن زانو به دلیل کج جوش خوردن آن بعد از شکستگی‌ها باشد. یا حتی ممکن است به دلیل برخی بیماری‌های نادر مثل دیسپلازی‌های استخوانی و غیره باشد.
توجه داشته باشید که برخی بیماری‌ها و ناهنجاری‌های مادر زادی نیز باعث کج شدن زانو می‌شوند. مثلا ممکن است نوزادی مبتلا به پاچنبری باشد و هنگام گچ‌گیری زانوی او به صورت درست جوش نخورد.
روش تشخیص کج شدن زانو
برای تشخیص کج شدن زانو راه‌های مختلفی وجود دارد. اگرچه نوع شدید انحراف زانو به راحتی و حتی توسط خود فرد قابل تشخیص است، اما گاهی فرد به نوع خفیف آن دچار شده و برای اطمینان از روش‌های تشخیصی استفاده می‌کند که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
اولین راه تشخیص انحراف زانو معاینه پاها به صورت فیزیکی توسط پزشک است. در این روش تشخیصی کج شدن زانو، پزشک برخی موارد ظاهری را معاینه می‌کند. برای مثال قرینه بودن زانو‌ها، بررسی متقارن بودن و یکسان بودن ساق پا، بررسی مفصل ران، همچنین مشاهده و بررسی کف پا و غیره. بررسی این موارد به همراه شرح حال گرفتن از فرد مراجعه کننده و آگاهی از سابقه خانوادگی و سابقه ی پزشکی فرد پزشک قادر به تشخیص انحراف زانو خواهد بود.
گاهی برای تشخیص کج شدن زانو از اشعه ایکس نیز استفاده می شود. اما برخی از پزشکان معتقدند که اشعه ایکس کمکی به تشخیص این عارضه نمی کند. ولی به هر حال برخی از پزشکان برای تشخیص برخی از بیماری‌هایی که ممکن است منجر به کج شدن زانو شود استفاده می‌کنند.
علاوه بر روش‌هایی که ذکر شد، اگر کج شدن زانو به دلیل کاهش ویتامین دی در بدن باشد، آزمایش خون نیز به درمان کمک می‌کند.
درمان انحراف و کج شدن زانو
همانطور که گفتیم اضافه وزن و چاقی می‌تواند باعث بروز انحراف و کج شدن زانو شود، بنابراین کاهش وزن در حد معمول می تواند به درمان این ناهنجاری کمک کند.
یکی از روش‌های درمانی که توسط اکثر پزشکان توصیه می‌شود، استفاده از کفش‌های ارتوپدی است. این کفش‌ها در صورتی که به صورت درست و مرتب استفاده شوند، می‌توانند انحراف زانو و پاها را از بین ببرند.
علاوه بر کفش‌های ارتوپدی، بریس‌هایی از جنس فلز وجود دارند که گاهی توسط پزشکان برای افراد مبتلا به انحراف زانو تجویز می شوند که هم در کودکان و هم در بزرگسالان قابل استفاده هستند.
گاهی نیز کج شدن زانو می‌تواند به دلیل کمبود برخی ویتامین‌ها و یا به خاطر وجود برخی بیماری‌ها مانند راشیتیسم یا اسکوربوت باشد که در این مواقع مصرف ویتامین دی به صورت خوراکی و یا تزریقی توسط پزشکان توصیه می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم شما را با عواملی که باعث کج شدن زانو می‌شوند و همچنین راه‌های درمان و تشخیص آن آشنا کنیم تا اگر حتی به خفیف‌ترین نوع آن هم مبتلا شدید، بتوانید هر چه سریعتر از وجود این اختلال و بیماری در خود آگاه شوید و از پیشرفت آن و سایر مشکلات و عوارضی که ممکن است برای فرد مبتلا ایجاد کند، جلوگیری کنید.
همچنین دانستیم که چاقی و اضافه وزن یکی از عواملی است که می‌تواند باعث بروز انحراف زانو و کج شدن آن شود، بنابراین با توجه به اینکه چاقی و اضافه وزن یکی از مسائل و مشکلات امروز است، باید از بروز آن جلوگیری کنیم.