چگونه از وخامت اسکولیوز جلوگیری کنیم؟
ستون فقرات یکی از اعضای مهم در بدن انسان است که خود به صورت طبیعی دارای انحنا است. اما گاهی تحت تاثیر عواملی این انحنا از شکل طبیعی خود خارج شده و حالت آن تغییر می‌کند و به دنبال آن حالت بدن نیز تغییر کرده و شکلی غیر طبیعی و غیر نرمال به خود می‌گیرد. یکی از این بد شکلی‌ها بیماری اسکولیوز است که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد و خواهیم دانست که هنگام مبتلا شدن به آن، چگونه از پیشرفت و عود آن جلوگیری کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید.
اسکولیوز چیست؟
همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد اسکولیوز یک بیماری است که مربوط به ستون فقرات است. در این بیماری ستون فقرات فرد دچار انحنای غیر طبیعی است که می‌تواند مشکلات و عوارضی را برای فرد به دنبال داشته باشد. با توجه به شکل نامناسب و علائم شدیدی که این بیماری برای فرد ایجاد می‌کند، افراد تمایل دارند که حتی الامکان از بروز آن جلوگیری کنند و همچنین افرادی که به آن دچار شده اند از پیشرفت و وخامت آن هراسان اند و در صدد از بین بردن و اصلاح کردن این وضعیت بر می‌آیند.
آیا می‌توان از بروز اسکولیوز پیشگیری کرد؟
در حالت معمول پیشگیری از بروز اسکولیوز در دوران کودکی اتفاقی غیر ممکن است، چراکه که زائده و یا هر علت دیگری که منجر به ایجاد این بیماری شده از زمان تولد در کودک شکل گرفته است. افراد مبتلا به این بد شکلی در انجام برخی فعالیت‌ها مانند فعالیت‌های ورزشی، حمل وسایلی مثل کوله پشتی‌های سنگین و غیره دچار مشکل هستند. همچنین این افراد معمولا دارای اضافه وزن و چاقی بوده و به دنبال آن به دیگر عوارضی دچار هستند.
مواردی که در بالا ذکر کردیم قادر به ایجاد این ضایعه در فرد نیست، اما به هر حال انواع مشکلات و عوارض را می‌تواند برای فرد بیمار به وجود بیاورد. انجام برخی فعالیت‌ها و حرکات ورزشی که باعث حفظ تعادل بدن شده و فرد را در شرایط مطلوب و مناسب قرار می‌دهد، برای قوی سازی عضلات ناحیه‌ی کمر بسیار موثر و مناسب است.
حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد بیماری اسکولیوز مربوط به نوع ایدیوپاتیک آن است. این بیماری در حالت طبیعی در دوران نوجوانی و سن بلوغ ایجاد می‌شود. بنابراین اگر فرزند نوجوان و یا کودک شما در این سن مبتلا به این بیماری شد به احتمال بسیار زیادی او به نوع ایدیوپاتیک این بیماری مبتلا شده است. به صورت کلی فعالیتی برای پیشگیری از این بیماری به خصوص در دوران نوجوانی و کودکی وجود نداشته و گزارش نشده است، چرا که اسکولیوز در این دوران علت واضح و مشخصی ندارد.
علائم اسکولیوز چیست؟
افرادی که به اسکولیوز مبتلا هستند علائم و نشانه‌هایی را در آن‌ها خواهیم دید. البته انواع خفیف این بیماری نیز وجود دارند که ممکن است هیچ علامت قابل مشاهده‌ای نداشته باشند، اما در انواع شدید این بیماری به وضوح برخی علامت‌ها را مشاهده خواهیم کرد که در ادامه نام برده شده‌اند.
وضعیت غیر قرینه و حالت غیر تراز در ناحیه کمر
برجسته شدن یک طرف استخوان شانه نسبت به ناحیه‌های دیگر هنگام انجام برخی فعالیت‌ها
بالاتر قرار گرفتن یک لگن نسبت به طرف دیگر
برآمده بودن و برجستگی یک طرف قفسه سینه در فرد مبتلا
همچنین برآمده شدن یک طرف کمر هنگام خم شدن
همینطور ناهموار بودن طول و اندازه‌ی پا‌ها در فرد مبتلا به اسکولیوز.
چگونه از وخامت اسکولیوز جلوگیری کنیم؟
همانطور که در قسمت‌های قبلی گفته شد پیشگیری از ابتلا به اسکولیوز غیر قابل انجام است. اما با استفاده از روش‌ها و اقداماتی می‌توان از پیشرفت و شدیدتر شدن آن جلوگیری کرد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با برخی از این روش‌ها آشنا کنیم.
اولین و مهمترین اقدام در این مورد این است که باید افراد مشکوک به بیماری اسکولیوز به صورت منظم از نظر بیماری اسکولیوز چکاب شده و از بودن یا نبودن علائم این بیماری در خود آگاه شوند که برای این کار لازم است فرد به صورت دوره‌ای به پزشک مراجعه کند تا معاینات و آزمایشات لازم انجام شده و وجود یا عدم وجود بیماری مشخص شود. چکاب سالیانه همچنین برای افرادی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارند ضروری است تا در صورت وجود بیماری فرد نسبت به درمان زودرس اقدام کند.
در مراحل اولیه‌ی بیماری اسکولیوز، فرد علائمی بسیار خفیف خواهد داشت و گاهی نیز هیچ علامتی در فرد مبتلا قابل مشاهده نخواهد بود و تشخیص در مراحل اولیه بسیار دشوار است و به تخصص و تجربه‌ی پزشک نیاز دارد. معمولا انحنای بسیار خفیف موجود در ستون فقرات نیاز به درمان ندارد و پزشک در دوره‌های مختلف میزان پیشروی بیماری را خواهد سنجید.
استفاده از کمربند‌های مخصوص نیز می‌تواند در روند پیشروی بیماری تاخیر ایجاد کند. این روش مناسب افراد در حال رشد است و از وخیم تر شدن انحنا‌های موجود در ستون فقرات و اسکولیوز جلوگیری می‌کند، اما توجه داشته باشید که منحنی‌های موجود را نمی‌تواند از بین ببرد.
این کمربند‌ها انواع مختلفی دارند. نوع پلاستیکی آن معمولا بیشترین استفاده در بین مردم را داشته و در زمینه‌های دیگر نیز نسبت به انواع دیگر این کمربند‌ها برتری دارد. فرد می‌تواند این کمربند را در تمام طول شبانه روز استفاده کرده و فعالیت‌های روزمره، همچنین ورزش‌ها و دیگر فعالیت‌ها را بدون مشکل انجام دهد.
گاهی نیز کودک و یا بزرگسالی که به نوع شدید بیماری اسکولیوز مبتلا شده است، با انجام هیچ یک از این روش‌ها به پاسخ‌دهی مناسب نخواهد رسید و در صورتی که با وجود انجام فعالیت‌های خانگی برای پیشگیری از این بیماری به نتیجه نرسد و بیماری او روز به روز وخیم تر شود، پزشک انجام عمل جراحی را به فرد بیمار پیشنهاد خواهد کرد. این روش درمانی برای انواع شدید بیماری بسیار کارآمد است و می‌توان گفت تنها راه درمان قطعی این بیماری انجام عمل جراحی است.
در عمل جراحی ستون فقرات، پزشک با توجه به نوع مشکل بیمار و شرایط او اعمال ترمیمی مختلفی را انجام خواهد داد. برای مثال ممکن است از ابزار‌هایی برای اتصال استخوان‌های مهره به یکدیگر استفاده کند، یا اینکه زائده‌های موجود در بین استخوان‌های ستون مهره‌ها که باعث بروز اسکولیوز شده‌اند را خارج کند، یا اینکه می‌تواند دو مهره را به همدیگر جوش داده و از این طریق به بهبود بیماری و طبیعی شدن انحنای ستون مهره‌ها کمک کند.
این روش علاوه بر اینکه در کودکان و خردسالان بسیار موثر است، در افراد بزرگسال نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفته و طرفداران زیادی در بین جمعیت مردم و همچنین پزشکان دارد و موفقیت‌های زیادی را در این زمینه کسب کرده است.
فیزیوتراپی نیز چه هنگام بعد از عمل اسکولیوز و چه هنگام قبل از عمل برای بهبود وضعیت ستون فقرات و همچنین تقویت عضلات ناحیه‌ی کمر بسیار موثر است و به صورت قابل ملاحظه‌ای می‌تواند سرعت پیشرفت و وخیم شدن بیماری را کاهش داده و کنترل کند. انجام فعالیت‌ها و ورزش‌های فیزیوتراپی انجام اعمال روزانه را برای فرد آسان تر خواهد کرد و کیفیت زندگی فرد را نیز بهبود خواهد بخشید.
رژیم غذایی درمانی نیز برای بهبود بیماری اسکولیوز وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار و سبک زندگی او توسط پزشک تجویز می‌شود.
سخن پایانی
همانطور که با مطالعه‌ی این مقاله متوجه شدید، اسکولیوز یک بیماری مربوط به ستون فقرات است که در آن انحنای طبیعی ستون فقرات از بین رفته و دنبال آن عوارضی برای بیمار به وجود می‌آید. این بیماری دلیل مشخص و واضحی ندارد و به خاطر پیشگیری از این بیماری عملی ناممکن است. بنابراین افراد مشکوک باید خود را از نظر این بیماری بسنجند و در صورت ابتلا به این بیماری هر چه سریعتر برای درمان آن اقدام کنند.