شکستگی مفصل لگن
شکستگی مفصل لگن به آن دسته از شکستگی ها گفته می شود که در ناحیه فوقانی استخوان ران و اطراف جایی که استخوان لگن با ران تشکیل مفصل می دهند، به وجود می آید.
علت‌های شکستگی مفصل لگن
شکستگی مفصل لگن در بیشتر مواقع بر اثر زمین خوردن یا وارد شدن ضربه شدید و مستقیم به ناحیه بالای ران به وجود می آید. این عارضه ارتباطی مستقیم و نزدیک با پوکی استخوان دارد. پوکی استخوان کلیه استخوان های موجود در بدن را به یک اندازه تحت تاثیر قرار نمی دهد. نواحی ای مانند قسمت بالایی ران، مچ دست و مهره ها بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار می گیرند. از این رو بعد از بالا رفتن سن بروز شکستگی در این نواحی بیشتر دیده می شود.
شکستگی مفصل لگن در چه افرادی اتفاق می افتد؟
- • افرادی که به دلیل مشکل پوکی استخوان دارای کم شدن استحکام و ضعف در استخوان های بالایی ران شده‌اند. این افراد در صورت وارد شدن ضربه و یا زمین خوردن دچار اینگونه شکستگی ها می شوند.
- • دسته ای از افراد هستند که دارای استخوان های محکمی هستند. اما بنابر حادثه و شدت ضربه، شکستگی در این ناحیه برای آنها به وجود می آید.
علائم شکستگی مفصل لگن چیست؟
شاخص ترین و مهمترین علامت شکستگی مفصل لگن ، بروز درد شدید است. که در اطراف لگن و کشاله ران حس می شود. در پاره ای از مواقع این درد به قدری شدت دارد که هرگونه حرکت در اندام تحتانی باعث به وجود آمدن درد شدید در ناحیه لگن می شود.
در این نوع شکستگی در سمتی که این اتفاق رخ داده است، معمولاً کوتاهی نسبت به سمت سالم حس می گردد. و پای آسیب دیده به سمت خارج میچرخد. به همین دلیل زمانی که به فرد دچار آسیب نگاه می کنیم سمت آسیب‌دیده و پای آن سمت، کوتاه تر به نظر می رسد.
در بیشتر مواقع راه رفتن با این مفصل شکسته غیر ممکن است. یا اینکه با درد بسیار شدید همراه می شود.
تشخیص شکستگی مفصل لگن
در شکستگی مفصل لگن به راحتی می توان با استفاده از رادیوگرافی شکستگی و جابجایی استخوان ها را مشاهده کرد. بعضی وقت ها شکستگی در این منطقه کامل نبوده و جابجایی در آن رخ نمی دهد. از اینرو تشخیص آن با روش رادیوگرافی مشکل می گردد. در این شرایط پزشک برای تشخیص بهتر روش های دیگر مانند سی تی اسکن یا ام آر آی را تجویز می نماید.
انواع شکستگی در اطراف مفصل ران و لگن
- • شکستگی گردن ران: این نوع شکستگی در منطقه گردن استخوان ران و مابین منطقه تروکانتر اتفاق می افتد. می تواند به طور دقیق زیر سر استخوان ران و در میان گردن این استخوان یا ناحیه متصل شدن گردن و تروکانتر رخ دهد.
- • شکستگی اینترتروکانتریک: این نوع از شکستگی در منطقه تروکانتر به وجود می آید به عبارتی مسیر و خط شکستگی مابین تروکانتر کوچک و بزرگ قرار می گیرد.
- • شکستگی ساب تروکانتریک: شکستگی در ناحیه زیر تروکانتر کوچک و حداکثر حدود ۵ سانتی متر پایین تر از آن به وقوع می پیوندد.
درمان شکستگی مفصل لگن
در بیشتر مواقع درمان شکستگی مفصل لگن عمل جراحی می باشد. در شرایطی که فرد بیمار تحمل جراحی را نداشته باشد و یا اینکه قبل از این اتفاق نیز توان راه رفتن نداشته باشد، از این روش استفاده نمی گردد و صرفنظر می شود.
در زمان هایی که شکستگی حالتی پایدار داشته و جابجایی در آن رخ ندهد احتمال دارد که پزشک از روش‌های غیر جراحی استفاده نماید. در این شرایط با نظارت پزشک و استراحت در منزل برطرف می گردد.
آمادگی برای جراحی شکستگی مفصل ران
قبل از انجام عمل از فرد آزمایشات ادرار، خون، رادیوگرافی قفسه سینه و گرفتن نوار قلب انجام میشود. در این عمل جراحی از بیهوشی عمومی یا بی حسی در ناحیه عمل استفاده می گردد. پزشک معالج در صورت جابجایی عضو شکسته ابتدا آن را در محل قرار داده و سپس مبادرت به فیکس کردن آن می کند.
فیکس کردن به این گونه است که قطعات شکسته شده با استفاده از ابزارهای فلزی از جنس پلاتین به هم متصل می شوند. برای فیکس کردن اجزای جدا شده از هم بسته به نوع محل از وسایل گوناگونی استفاده می گردد.
عوامل افزایش دهنده ریسک شکستگی مفصل لگن
- • سن های بالای ۶۵ سال.
- • احتمال وقوع این عارضه در زنان ۲ الی ۳ برابر مردان می باشد.
- • داشتن زمینه و سابقه خانوادگی می تواند در بروز این مشکل نقش داشته باشد.
- • نوع تغذیه و کمبود کلسیم از عواملی است که می تواند زمینه ساز بروز این مشکل باشد.
- • عادات نادرست مانند مصرف دخانیات و یا مشروبات الکلی.
- • داشتن مشکلات ذهنی مانند کم شدن قوای ذهنی و آلزایمر به دلیل بالا رفتن سن.
- • استفاده از داروهایی که به سبب آن حالت گیجی و ضعف در فرد به وجود می آید. و این احتمال می رود که احتمال زمین خوردن و عدم تعادل در فرد بالا رود.
پیشگیری از شکستگی مفصل لگن
از انواع شایع بین افراد مسن است. دلیل عمده این نوع از شکستگی ها پوکی استخوان است. در زنان یائسه تراکم استخوان ها کم میشود. و ریسک بروز این اتفاق در زنان بعد از یائسگی افزایش پیدا می کند. پیشگیری از شکستگی مفصل لگن مستلزم رعایت دو نکته مهم است. اول آنکه از بروز پوکی استخوان جلوگیری به عمل آید. و دیگر آنکه احتمال زمین خوردن و عدم تعادل را کاهش داد.
عواملی مانند مصرف ویتامین دی و کلسیم به همراه راه رفتن و ورزش کردن می تواند احتمال بروز این مشکلات را تا حد زیادی کاهش دهد.
دکتر فرشید راعی متخصص ارتوپد در تهران