دوره‌ی نقاهت عمل آرتروسکوپی لگن
با توجه به افزایش روز افزون حوادث و اتفاقات در دنیای امروز که منجر به آسیب دیدن مفاصل و این‌گونه مشکلات در فرد می‌شوند و همچنین رسیدن گزارشاتی موفقیت آمیز از نحوه و عملکرد جراحی آرتروسکوپی، به خصوص آرتروسکوپی لگن، امروز در این مقاله قصد داریم شما را با این عمل جراحی و شرایط و دوره ی نقاهت پس از آن آشنا کنیم.
آرتروسکوپی لگن چیست؟
آرتروسکوپی لگن نوعی عمل جراحی است که در آن پزشک روی بدن و در محل مناسب جراحت‌ها و سوراخ‌های کوچکی ایجاد می‌کند و از طریق آن آرتروسکوپ که سر آن دارای دوربین است را وارد می‌کند و درون محل آسیب را مشاهده می‌کند، در صورتی که آسیب را مشاهده کرد و نیاز دید، ابزار‌های جراحی را از طریق دیگر سوراخ‌ها وارد بدن کرده و اعمال ترمیمی را انجام می‌دهد.
چون لوله‌ی آرتروسکوپی و ابزار‌هایی که پزشک از آن‌ها استفاده می‌کند باریک و نازک هستند پزشک محدوده کمی از پوست را برش می‌دهد، در نتیجه خونریزی و درد پس از عمل آرتروسکوپی لگن برای بیمار کمتر بوده و سفتی کمتری را در مفصل خود مشاهده خواهد کرد و این باعث رضایتمندی و خوشحالی بیمار خواهد شد. علاوه بر این دوره ی بهبودی و بازگشت به حالت عادی سریع تر از عمل جراحی باز برای فرد انجام خواهد شد.
آناتومی لگن
برای آشنایی با آرتروسکوپی لگن و دوره‌ی نقاهت پس از آن، بهتر است ابتدا آناتومی لگن را بدانیم:
مفصل لگن یکی از مفاصل گوی و کاسه‌ای در بدن است، از این جهت به آن مفصل گوی و کاسه‌ای گفته می‌شود که سر استخوان ران مانند گوی در داخل حفره ی کاسه مانند لگن قرار می‌گیرد. این حفره‌ی کاسه مانند توسط بخشی به نام استابولوم تشکیل می‌شود که قسمتی از استخوان بزرگ لگن محسوب می‌شود و قسمتی که به گوی تشبیه شده نیز همان سر استخوان فمور است. در این ناحیه بافتی لغزنده که همان غضروف است، سطح قسمت کاسه مانند استابولوم و سر گوی مانند استخوان فمور را پوشانده و ناحیه ای بدون اصطکاک ایجاد کرده و کمک می‌کند این دو استخوان در هر جهتی به راحتی روی هم دیگر لغزیده و محدودیت حرکتی نداشته باشند.
این مفصل‌ها توسط ساختار‌هایی به نام رباط در کنار یکدیگر محکم شده و فضایی به نام کپسول را به وجود می‌آورند. سطح داخلی این کپسول مفصلی توسط لایه‌ای نازک از سلول‌ها پوشیده شده که به آن سینوویوم گفته می‌شود. سینوویوم مایعی تولید می‌کند که سبب حرکت روان مفصل می‌شود. اختلال در هر یک از این ساختار‌ها باعث بروز مشکلاتی خواهند شد که ممکن است پزشک را ناچار به انجام اعمال جراحی از جمله آرتروسکوپی لگن کند.
چه زمانی آرتروسکوپی لگن توصیه می‌شود؟
چنانچه فردی به بیماری مربوط به مفاصل و دیگر ساختار‌های موجود در این ناحیه از لگن مبتلا باشد و به درمان‌های غیر جراحی از قبیل مراقبت‌های ویژه‌ی شخصی و یا فیزیوتراپی و غیره پاسخگو نباشد، ممکن است پزشک عمل جراحی آرتروسکوپی لگن را به او پیشنهاد کند. در ادامه مشکلات و عوارضی را که پزشک برای درمان، تشخیص و ترمیم آن‌ها ممکن است از روش آرتروسکوپی استفاده کند، نام برده و بررسی می‌کنیم:
مشکلاتی که باعث ایجاد آسیب و اختلال برای لابروم، بافت‌های نرم موجود در ناحیه مفصلی، رباط و یا غضروف می‌شوند، ممکن است از طریق آرتروسکوپی لگن قابل درمان باشند.
گاهی اوقات ضایعه‌ای از جنس استخوان در ناحیه استابولوم و یا سر استخوان فمور ایجاد می‌شود که از نظر تشابه می‌توانیم آن را مانند آسیب ناخنک بدانیم. در حقیقت این اختلال، رشد بیش از حد استخوان است که به آن خار استخوانی هم گفته می‌شود و در هنگام انجام حرکات و فعالیت‌ها به بافت نرم و یا مفصل آسیب رسانده و باعث بروز درد و ناراحتی برای فرد می‌شود. این خار‌های استخوانی می‌توانند هم در استخوان فمور و هم در استخوان استابولوم تشکیل شوند که این عارضه بسیار دردناک بوده و می‌توان آن را در اختلالاتی که نیاز به عمل جراحی آرتروسکوپی لگن دارند، دسته بندی کرد.
دیسپلازی نیز شرایطی است که در آن حفره استابولوم به صورت غیر طبیعی دارای عمقی کم بوده و همین موضوع باعث وارد شدن فشار بر روی لابروم می‌شود و سبب حفظ و ثابت شدن سر فمور در داخل حفره استابولوم شده و لابروم را در وضعیت پاره شدن قرار می‌دهد.
همچنین اختلالی به نام سینوویت وجود دارد که باعث ایجاد تورم در بافت اطراف مفصل می شود.
علاوه بر این‌ها شل شدن قطعاتی از استخوان‌ها، غضروف و غیره نیز می‌توانند باعث آسیب مفاصل لگن شده و فرد را نیازمند به آرتروسکوپی لگن کنند.
عفونت مفصل لگن نیز عامل دیگری است که پزشک برای درمان آن می‌تواند از این روش عمل جراحی استفاده کند.
مراحل عمل آرتروسکوپی لگن چیست؟
دوره ی نقاهت پس از آرتروسکوپی لگن
بعد از انجام عمل جراحی آرتروسکوپی لگن، معمولا فرد بیمار حدود یک تا دو ساعت را در اتاق ریکاوری سپری خواهد کرد. بعد از آن احتمالا بیمار به فردی نیاز خواهد داشت که او را همراهی کرده و به منزل برساند و حداقل یک یا دو شب اول را در کنار او بگذراند. همچنین برای راحتی در هنگام راه رفتن فرد بیمار می‌تواند از واکر و یا عصای معمولی استفاده کند.
گرچه بعد از این عمل جراحی فرد نسبت به عمل جراحی باز درد کمتری را تجربه می‌کند، اما با وجود این ممکن است پزشک برای بهبود و تسکین درد برخی دارو‌ها را برای بیمار تجویز کند. البته این دارو‌ها تنها برای بهبود درد‌های کوتاه مدت پس از آرتروسکوپی لگن هستند و در صورتی که در طولانی مدت دچار درد شدید باید حتما به پزشک مراجعه کرده و با او مشورت کنید.
دارو‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند درد پس از آرتروسکوپی لگن را کاهش دهند، دارو‌های مخدر، دارو‌های ضد التهابی که غیر استروئیدی هستند و همچنین بی حس کننده‌هایی که به صورت موضعی استفاده می‌شوند.
پزشک ممکن است ترکیبی از این دارو‌ها را برای تسکین درد و رنج بیمار تجویز کند تا استفاده از مخدر‌ها را کاهش دهد، چرا که استفاده از دارو‌های مخدر گرچه درد را کاهش داده و مسکن‌های خوبی برای تسکین درد بعد از عمل آرتروسکوپی لگن هستند، می‌توانند خواب آور و اعتیاد آور باشند و یا حتی باعث اوردوز و وابستگی شوند. بنابراین دارو‌های مخدر باید زیر نظر پزشک و تنها با تجویز او استفاده شوند.
علاوه بر دارو‌هایی که برای تسکین درد مورد استفاده قرار می‌گیرند، پزشک می‌تواند از دارو‌هایی مانند آسپرین برای جلوگیری از لخته شدن خون بعد از آرتروسکوپی لگن استفاده کند.
معمولا افراد تا مدت کمی بعد از انجام این عمل جراحی نیاز به استفاده از وسایل کمکی مثل عصا و یا واکر خواهند داشت، اما اگر عمل گسترده تری در روی فرد انجام شده باشد، ممکن است فرد مدت زمان بیشتری مثلا یک تا دو ماه نیاز به وسیله ی کمکی داشته باشد.
برای ریکاوری و برگرداندن قدرت و توانایی حرکت و فعالیت در فرد بیمار معمولا پزشک معالج به بیمار توصیه می‌کند که تمرینات و ورزش‌های فیزیوتراپی را بعد از عمل جراحی آرتروسکوپی لگن انجام دهد. علاوه بر فیزیوتراپی فرد درمان گر می‌تواند از روش‌های دیگر توانبخشی برای فرد استفاده کند.
پیامدهای طولانی مدت آرتروسکوپی لگن
تعداد بسیاری از افرادی که عمل جراحی آرتروسکوپی لگن را انجام می‌دهند، معمولا به طور کامل و نامحدودی به حالت اولیه خود برگشته و توانایی‌های خود را در انجام فعالیت‌های روزانه و دیگر حرکات به دست می‌آورند. البته این موضوع به نوع عملی که در لگن فرد انجام شده بستگی خواهد داشت.