علت و علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
یکی از دلایل شایع کمردرد و پادرد تنگی، تنگی کانال نخاعی هست. تنگی کانال نخاعی یا همان اسپینال استنوزیس نوعی بیماری نخاعی است که معمولاً در افراد مسن مشاهده می‌شود. این بیماری باعث عوارض متعددی می‌گردد که بیماران را نگران نموده است. برای آشنایی با علت و علائم تنگی کانال نخاعی و کسب اطلاعات بیشتر، با ما در این مقاله همراه باشید.
تنگی کانال نخاعی چیست؟
نخاع، درواقع بخشی از سیستم عصبی مرکزی می‌باشد که پیام‌های عصبی را به بخش‌های مختلف بدن منتقل می‌کند. بین هر دو مهره ستون فقرات، یک سوراخ قرار دارد؛ این فضا، سوراخ بین مهره‌ای نامیده می‌شود. داخل سوراخ بین مهره‌ای، ریشه عصبی خارج می‌گردد که بااتصال به اندام‌های تحتانی باعث حرکت عضلات آن‌ها می‌شود.
با بالا رفتن سن، تغییراتی در ستون فقرات ایجاد می‌شود که باعث باریک شدن کانال نخاعی می‌گردد. در این بیماری، در کل سوراخ‌هایی که از آن‌ها عصب خارج می‌گردد، باریک می‌شوند که همان تنگی کانال نخاعی است. به علت تنگ شدن این کانال، روی عصب فشار ایجاد می‌شود که می‌تواند منجر به درد و بی‌حسی در مناطق تحتانی بدن شود.
تنگی کانال نخاعی معمولاً در چه افرادی دیده می‌شود؟
معمولاً افراد در سنین ۳۰ تا ۵۰، می‌توانند علائم این بیماری را مشاهده کنند. تا ۵۰ سالگی می‌توان در ۹۵ درصد افراد تغییرات تخریبی ستون فقرات را مشاهده کرد. شیوع بیماری تنگی کانال نخاعی معمولاً در سنین بالای ۶۰ سال دیده می‌شود.
البته افراد معدودی با مشکلاتی زاده می‌شوند که می‌تواند منجر به تنگی کانال نخاعی گردد. همچنین، این بیماری تقریباً فراوانی یکسانی در زنان و مردان دارد.
علت و علائم تنگی کانال نخاعی
علت و علائم تنگی کانال نخاعی متنوع می‌باشند. در کل هرزمانی که یک توده به نخاع فشاری وارد کند، تنگی کانال نخاع ممکن است اتفاق بیوفتد. این توده ممکن است تومور یا قسمتی از استخوان باشد که می‌تواند هر قسمتی از نخاع را تحت‌فشار قرار دهد. مثلاً در تصویر زیر، می‌توانیم تنگی کانال نخاعی کمری را مشاهده کنیم.
علل بیماری تنگی کانال نخاعی
همان‌طور که گفته شد، علت و علائم تنگی کانال نخاعی می‌توانند متنوع باشند. در ادامه به برخی از علل بروز این بیماری اشاره می‌کنیم.
افزایش سن
مفصل‌های پشتی ستون فقرات یا همان فاست ها، با افزایش سن و بروز پیری، دچار ساییدگی می‌شوند که منجر به تغییر شکل آن‌ها می‌گردد. وقتی کهولت سن اتفاق می‌افتد، عضلات تحلیل می‌رود و لیگمان ها شل می‌شود. به همین علت، فشار بیشتری به فاست ها وارد می‌گردد. این باعث افزایش سطح تماس آن‌ها و ساییدگی می‌شود که درنهایت منجر به تنگی کانال نخاعی می‌گردد.
عوامل ژنتیکی
برخی افراد به دلایل وراثتی، در کل قطر کانال نخاعی کوچک‌تری از عموم جامعه دارند. افرادی که در خانواده نزدیک خود علت و عوامل تنگی کانال نخاعی را مشاهده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر هستند چون ممکن است ازلحاظ ژنتیکی در معرض ابتلا به این بیماری باشند.
بیرون‌زدگی دیسک کمر
تومورهای ستون فقرات
با رشد غیرطبیعی بافت‌های نرم ستون فقرات، حالت التهاب ایجاد می‌شود و بافت‌ها ممکن است به داخل کانال نخاعی رشد کنند. این موضوع می‌تواند باعث تنگی کانال نخاعی گردد.
ناپایداری ستون فقرات
ناپایداری ستون فقرات درواقع به حالتی گفته می‌شود که یک‌مهره روی مهره زیرین به سمت جلو می‌لغزد. به همین سبب، اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis) یا همان ناپایداری ستون فقرات می‌تواند یکی از دلایل بروز تنگی کانال نخاعی باشد.
آرتروز
استئوآرتروز و رماتیسم مفصلی از دیگر مواردی هستند که می‌توانند باعث ایجاد تنگی کانال نخاعی شوند.
شغل‌های سنگین
شیوع این بیماری در شغل‌هایی که کمر افراد بیشتر درگیر است و کمر به‌صورت مستمر در حال حرکت است، نیز دیده می‌شود. مثلاً شغل‌هایی که انجام آن‌ها نیازمند چرخیدن متناوب کمر می‌باشد.
بیماری‌های مادرزادی
مبتلایان به بیماری‌های مادرزادی مانند آکندروپلازی می‌توانند بیشتر در معرض تنگی کانال نخاعی باشند. چون در این افراد کانال نخاعی در کل باریک است و قطرکمی دارد.
آسیب‌های ناحیه کمر
آسیب‌هایی که به ناحیه کمر وارد می‌شوند می‌توانند منجر به دررفتگی ستون فقرات و کانال نخاعی گردند، یا شکستگی‌هایی روی مهره‌ها ایجاد کنند که باعث تولید بافت‌های زائد روی آن‌ها می‌شود. این بافت‌های زائد به درون کانال نخاعی نفوذ می‌کنند و می‌توانند منجر به تنگی کانال نخاعی شوند.
علائم و راه تشخیص تنگی کانال نخاعی
در کل این بیماری باعث ایجاد درد در نواحی پایین کمر و پاها می‌شود. علت این موضوع فشار واردشده به اعصابی است که حواس ماهیچه‌های پا را کنترل می‌کنند. همچنین این بیماری می‌تواند منجر به زمین خوردن مکرر، لنگ راه رفتن و در کل عدم کنترل راحت حرکت‌های فیزیکی باشد. احساس درد حین راه رفتن، بی‌حسی و گزگز شدن پاها و اندام‌های تحتانی از دیگری علائم این بیماری می‌باشند؛ فرد با دیدن این علائم باید به پزشک مراجعه کند تا تشخیص قطعی انجام شود.
برای تشخیص این بیماری، پزشک از شما شرح‌حال خواهد گرفت. با مشاهده علائم بالا و مشکل در حین راه رفتن، او احتمال تنگی کانال نخاعی را در نظر می‌گیرد. بیمار معمولاً بعد از چند دقیقه استراحت به بهبود می‌رسد و می‌تواند راه خود را ادامه دهد. ازآنجایی‌که این بیماری مزمن می‌باشد، در معاینه فیزیکی معمولاً ضعف عضلانی خاصی دیده نمی‌شود و بیشتر بیماران از سوزن سوزن شدن و بی‌حسی اندام‌های تحتانی شکایت دارند.
مهم‌ترین راه‌ها برای تشخیص قطعی این بیماری، انجام MRI و نوار عصبی و عضلانی هستند. پزشک بعد از گرفتن شرح‌حال و انجام معاینه فیزیکی، این روش‌ها را انجام می‌دهد تا به تشخیص قطعی برسد.
درمان این بیماری به چه صورت انجام می‌شود؟
این بیماری طبق شدت و میزان آن روش‌های درمانی مختلفی دارد. ازجمله روش‌های غیر جراحی و جراحی که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.
روش‌های غیر جراحی
- داروهای ضدالتهاب، برای کاهش التهاب و درد
- فیزیوتراپی و انجام تمرین‌های ورزشی، ازجمله ورزش‌های کششی برای تقویت عضلات
- استفاده از مسکن و کمپرس یخ برای تسکین درد
- تزریق استروئید برای کاهش درد و بی‌حسی
روش جراحی
درصورتی‌که روش‌های بالا باعث بهبود بیماری نشدند، راه بعدی برای درمان قطعی و دائمی، عمل جراحی می‌باشد. جراحی می‌تواند با پیوند زدن مهره‌ها، برداشتن خار استخوان‌ها یا افزایش فضای بین مهره‌ها انجام شود.
سخن آخر
ما در این مقاله سعی کردیم علت و علائم تنگی کانال نخاعی را برای شما شرح دهیم. همچنین روش‌های تشخیصی و درمانی این بیماری را برای شما توضیح دادیم. امیدواریم این مطلب، سؤالات شمارا پاسخ داده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد علت و علائم تنگی کانال نخاعی، از طریق سایت دکتر راعی با ما در ارتباط باشید.
سؤالات متداول
- تنگی کانال نخاعی به چه علتی ایجاد می‌گردد؟
مواردی مانند کهولت سن، بیماری‌های مادرزادی و شغل‌های سنگین می‌توانند منجر به بروز این بیماری شوند.
- علائم تنگی کانال نخاعی چه مواردی می‌باشند؟
از علائم این بیماری می‌توان به درد، بی‌حسی و سوزن سوزن شدن اندام‌های تحتانی اشاره کرد.
- درمان تنگی کانال نخاعی به چه صورت است؟
بهبود این بیماری می‌تواند با روش‌های غیر جراحی مانند فیزیوتراپی و همچنین روش‌های جراحی صورت گیرد.