در برخی موارد، پزشک شما ممکن است پی آر پی زانو یا تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) را به مفصل برای تسکین درد و درمان بیماری زانو پیشنهاد دهد. این تکنیک به‌ویژه برای درمان استئوآرتریت مفصل زانو که با درمان پزشکی بهبود ضعیفی دارد، مناسب است. با‌این‌حال، این درمانی نیست که به عنوان درمان خط اول توصیه شود. در ادامۀ مطلب به ارائه توضیحاتی درخصوص پی آر پی زانو می‌پردازیم.
پی آر پی زانو، یکی از روش‌های درمانی جهت بهبود آرتریت زانو است و با تزریق پلاسمای غنی از پلاکت به مفصل انجام می‌شود.
آشنایی با روش درمانی استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت
پی آر پی یا پلاسمای غنی از پلاکت از پلاکت‌های خونی استفاده می‌کند که توسط مغز استخوان ساخته شده و در لخته‌شدن خون نقش دارند. پلاکت‌های خون به دلیل غلظت بالای فاکتور رشد و سیتوکین‌ها در بهبود و بازسازی بافت پوست نقش دارند. علاوه بر بازسازی سلولی، PRP همچنین رشد رگ‌های خونی جدید را بر اساس رگ‌های موجود تحریک می‌کند، و آن را به یک درمان طبیعی کاملا مناسب برای آسیب‌شناسی‌های خاص، به‌ویژه آسیب‌شناسی زانو تبدیل می‌کند.
درآغاز، این روش در روماتولوژی استفاده می‌شد و بیشتر در ورزشکاران سطح بالا برای درمان مفاصل استفاده می‌شد. امروزه بیش‌ازپیش مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربردهای آن متعدد است.
در پزشکی ارتوپدی و تروماتولوژی، می‌توان از پی آر پی زانو در تزریق، به‌طور مستقیم به مفصل آسیب‌دیده برای انتشار خواص بازسازی سلولی با هدف ترمیم ساختارهای آسیب‌دیده استفاده کرد.
چگونه در ارتوپدی و تروماتولوژی از پی آر پی استفاده می‌شود؟
تزریق پی آر پی زانو در سال‌های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. برخلاف تصور رایج، این درمان دیگر تنها مختص ورزشکاران برتر نیست و می‌توان آن را در کاربردهایی غیر از درمان آرتروز نیز استفاده کرد.
در ارتوپدی و تروماتولوژی برای درمان چندین بیماری مانند تاندونوپاتی‌ها، آسیب‌های رباط یا منیسک، آرتروز و غیره استفاده می‌شود. تزریق PRP نسبت به جراحی کمتر تهاجمی است و امکان به تعویق انداختن هر جراحی را فراهم می‌کند.
گاهی‌اوقات به بیماران خاصی که نمی‌توانند با درمان پزشکی، فیزیوتراپی، بی‌حرکتی یا تزریق کورتیزون تسکین پیدا کنند، ارائه می‌شود.
پلاکت‌های خونی که برای تزریق PRP استفاده می‌شود از خود بیمار گرفته می‌شود. بنابراین قبل از انجام تزریق، آزمایش خون ضروری است. سپس نمونه سانتریفیوژ می‌شود تا پلاکت‌ها (با فاکتورهای رشد) از گلبول‌های قرمز جدا شوند. پلاسمای غلیظ ذخیره شده و تحت سونوگرافی یا کنترل رادیوگرافی توسط پزشک به مفصل تزریق می‌شود.
این یک حرکت ساده است که می‌تواند به‌طورمؤثر درد احساس‌شده توسط بیمار را درمان کند. تا چند ماه (۶ ماه و بیشتر) پس از شروع درمان، اثر می‌گذارد.
چه زمانی تزریق پی آر پی در زانو انجام می‌شود؟
اگر درمان با دارو، فیزیوتراپی، ویسکومپلنتاسیون یا انفیلتراسیون کورتیزون پاسخ رضایت‌بخشی نداده باشد، پزشک ممکن است تزریق PRP را برای درمان زانوی شما پیشنهاد دهد. ارزیابی برای اطمینان از شایستگی این درمان با متخصص شما انجام خواهد شد. ممکن است معاینات تکمیلی تجویز شود.
تزریق پی آر پی زانو به‌طورطبیعی درد و سفتی مفصل را کاهش می‌دهد. تکامل آسیب‌شناسی‌های التهابی کند می‌شود، (مانند آرتروز زانو) و این امکان به تأخیرانداختن هرگونه جراحی زانو را فراهم می‌کند. همچنین تزریق پی آر پی زانو نیاز به درمان‌های ضد درد و مسکن را کاهش می‌دهد. معمولاً برای تسکین مؤثر درد و علائم، می‌توان هر دو هفته یکبار به مدت حدود ۲ ماه یک بار تزریق پی آر پی انجام داد.
برای به‌دست‌آوردن اثربخشی بهتر، به‌ویژه در مورد گونارتروز (استئوآرتریت زانو)، تزریق PRP را می توان با تزریق اسیدهیالورونیک همراه کرد. ترکیب این دو روش درمانی، ترمیم بافت را بهینه کرده و کیفیت زندگی بیماران را با وجود التهاب زانو افزایش می‌دهد.
اثربخشی بالاتر از هیالورونیک‌اسید در آرتروز زانو
یک مطالعه اخیر به این سوال پرداخته است. اثربخشی تزریق PRP در استئوآرتریت زانو با درمان دیگری که در این آسیب شناسی استفاده می‌شود مقایسه شد: تزریق داخل مفصلی اسیدهیالورونیک.
بیماران انتخاب‌شده دارای استئوآرتریت درجه ۲-۳ بودند و هر ۴ هفته ۳ تزریق، PRP یا اسیدهیالورونیک دریافت کردند. شش ماه بعد، ۴۸.۳٪ از بیماران در گروه PRP بهبود در استئوآرتریت زانو خود را در MRI (بهبود درجه استئوآرتریت) در مقایسه با تنها ۸٪ در گروه اسیدهیالورونیک مشاهده کردند. همچنین در گروهی که تزریق PRP را دریافت کرده بودند، علائم به‌طور قابل‌توجهی بهتر کاهش یافت.
مزایای درمان با پی آر پی
- تسریع در بهبود زخم
- کاهش علائم آرتروز
- تسکین درد عضلات و مفاصل
- کاهش اسکار در طی مراحل جراحی
- افزایش فعالیت استخوان‌سازی
- افزایش رشد رگ‌های خونی
زانو درد معمولاً به دلیل ازبین‌رفتن غضروف و عوامل بافر در مفصل زانو با افزایش سن ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است پس از آسیب‌دیدگی یا اگر ورزشکار فعالی هستید، دچار مشکلات زانو شوید. تزریق پلاسما به زانو می‌تواند به بازسازی غضروف و روان‌کننده‌ها کمک کند. سروم PRP حاوی غلظتی از سلول‌های بنیادی مزانشیمی، سیتوکین‌ها، پلاکت‌ها، فاکتورهای رشد و سایر عناصر شفابخش است که می‌تواند غضروف پاره‌شده را ترمیم کند.
زانو درد ناشی از آرتریت را می‌توان با زانودرمانی با پلاسمای غنی از پلاکت یا پی آر پی زانو درمان کرد که به ترمیم رباط‌های جانبی زانو، تاندون‌ها و عضلات آسیب‌دیده کمک می‌کند.
آیا درمان پی آر پی زانو عوارض جانبی یا خطراتی دارد؟
برای تولید پی آر پی زانو از خون خود شما استفاده می‌شود، بنابراین کارشناسان می‌گویند به احتمال زیاد بی‌خطر است. با‌این‌حال، تزریق آن به مفصل زانو خطرات خاصی را به همراه دارد، از جمله:
- عفونت موضعی
- درد در محل تزریق
- آسیب عصبی، معمولاً در محل تزریق
علائمی که باید مراقب آن‌ها بود:
- درد شدید ساق پا
- قرمزی در ساق پا
- تورم ساق پا
- مشکل تنفس
- درد قفسه سینه
- درد تنفس
ضعیف‌شدن موقت محل تزریق در هفته‌های اول وجود دارد، بنابراین رعایت توصیه‌هایی که به شما داده می‌شود ضروری است تا وضعیت شما تشدید نشود.
بعد از درمان چه انتظاراتی باید داشت؟
درد گذرا به مدت چند روز تا یک هفته پس از درمان طبیعی است. مهم است که تا ۲ هفته پس از تزریق از داروهای ضدالتهاب استفاده نکنید. همچنین یخ توصیه نمی‌شود. در طول ویزیت، پزشک برای شما داروهای مسکن بی‌خطر تجویز می‌کند که در صورت کافی نبودن تیلنول می‌توانید آن را مصرف کنید.
۲ هفته استراحت توصیه می‌شود. پس از آن، شما باید یک برنامه توان‌بخشی در فیزیوتراپی را به مدت ۲ تا ۳ ماه پس از درمان انجام دهید.
اگر درمان شما در سطح پا یا تاندون آشیل باشد، برای ۲ هفته بعد از درمان برای شما چکمه پیاده‌روی تجویز می‌شود. این را همیشه هنگام راه‌رفتن، به‌مدت ۲ هفته، بپوشید تا ناحیه تحت درمان بی‌حرکت شود. می‌توانید آن را برای دوش‌گرفتن، خوابیدن و نشستن بردارید. دراین شرایط، نظارت بر علائم ترومبوفلبیت مهم است که در قرار ملاقات برای شما توضیح داده خواهد شد.
سخن پایانی
درمان پی آر پی زانو مزایای زیادی نسبت به روش‌های جراحی سنتی دارد که اغلب منجر به مراجعه مکرر به پزشک و عود جراحات می‌شوند. تزریق پی آر پی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی علائم آرتروز را بدون جراحی کاهش دهد. استئوآرتریت، آسیب‌های بافت نرم و آسیب‌های عضلانی از مشکلات رایج زانو هستند که با درمان غیرجراحی پلاسمای پلاکت قابل حل هستند. پی آر پی با استفاده از پلاکت‌های خون خود بیمار تهیه می‌شود، بنابراین تاحد زیادی بی‌خطر است. بااین‌وجود تصمیم‌گیری درخصوص استفاده از این روش با پزشک متخصص شما خواهد بود. درنهایت امیدواریم این مطلب درخصوص پی آر پی زانو موردپسند شما واقع شده باشد.