علت آرتروز شانه
مفصل‌ها در انجام حرکات و فعالیت‌های روزمره بسیار مهم هستند و آسیب‌دیدگی آنها روند عادی زندگی را مختل می‌کند. مفاصل شانه نیز برای استفاده از دست بسیار مهم هستند و به دلیل تکرر استفاده از این مفاصل و احتمال وارد شدن فشار به آن، انسان همواره در معرض درگیر شدن با مشکل آرتروز شانه است. آرتروز شانه زمانی رخ می‌دهد که غضروف مفاصل شانه دچار ساییدگی شوند. در شانه دو مفصل وجود دارد: یکی در محل اتصال استخوان ترقوه به استخوان کتف و دیگری در محل اتصال استخوان بازو به کتف. اگر هر کدام از این دو مفصل دچار ساییدگی و از بین رفتگی شوند، آرتروز شانه بروز می‌کند. ما در این مقاله به علت آرتروز شانه و روش‌های درمان آن خواهیم پرداخت.
انواع آرتروز شانه
انواع مختلفی از آرتروز شانه وجود دارد و بروز هر کدام ممکن است متفاوت باشد. انواع آرتروز شانه عبارتند از:
استئوآرتریت شانه:
این نوع از آرتروز، با افزایش سن بروز کرده و در مفاصل ساییدگی ایجاد می‌کند.
آرتریت روماتوئید شانه:
علت آرتروز شانه در این نوع، یک بیماری خودایمنی است که در آن بدن به سلول‌های سالم ، که پوشش مفاصل نیز شامل آنها می‌شود، حمله می‌کند. ممکن است هر دو شانه همزمان به این عارضه دچار شوند.
آرتروز شانه در اثر ضربه:
اگر شانه دچار دررفتگی یا شکستگی در اثر ضربه شده باشد، ممکن است فرد به این نوع از آرتروز دچار شود.
آرتروپاتی پارگی روتاتور کاف:
اگر روتاتور کاف(عضلات گرداننده شانه که در آن ۴ تاندون به دور قسمت توپی مفصل شانه می‌پیچند و آن را در جای خود نگه می‌دارند. ) دچار پارگی شوند، ممکن است این نوع آرتروز بروز کند.
آرتروز شانه به دلیل نکروز آواسکولار:
نکروز آواسکولار به اختلالی گفته می‌شود که در آن به بخشی از بدن به طور مناسب خون رسانی نشده و باعث مرگ آن بخش می‌شود. اگر خون رسانی انجام نشود استخوان‌ها دچار ریزش می‌شوند و ناهموار می‌شوند. در اثر این اختلال به مرور زمان این نوع آرتروز ایجاد می‌شود.
علت آرتروز شانه
علت آرتروز شانه ممکن است موارد متعددی باشد که به برخی از آن ها در ادامه اشاره می‌کنیم:
- افزایش سن
- استفاده ی نادرست و بیش از حد نرمال از شانه
- وارد شدن ضربه به مفاصل شانه
- آسیب دیدگی تاندونهای شانه
- مشکلات مادرزادی
- این مشکل در وزرشکارانی مثل تنیسورها نیز به علت حرکت دادن زیاد شانه، ایجاد می شود.
- کسانی که مشاغل سخت با فعالیت فیزیکی بالا دارند نیز در معرض این مشکل هستند.
آرتروز شانه در بانوان شایع تر است.
علائم آرتروز شانه
وقتی که فردی به آرتروز شانه مبتلا شود، علائمی در او بوجود می‌آیند و با توجه به آنها تشخیص لازم داده می‌شود. این علائم شامل موارد زیر می‌شوند:
- درد شانه؛ هنگام حرکت دادن مفصل شانه، این درد شدید تر می‌شود. این درد ممکن است به گردن شما نیز بزند و در صورت شدت بالا، خواب شما را مختل کرده باشد.
- مدتی پس از بیدار شدن یا بلند شدن پس از نشستن طولانی، احساس سفتی در مفاصل شانه خود می‌کنید. این درد ممکن است با به آرامی حرکت و نرمش دادن شانه بهبود یابد.
- پس از مدتی کارایی شانه کمتر می‌شود و انجام کارهای روزمره دچار اختلال می‌شود و دامنه حرکتی شانه کاهش می‌یابد.
- در هنگام حرکت دادن شانه، از آن قسمت صدا می‌شنوید.
روش‌های درمان آرتروز شانه
در صورت بروز علائمی که بالاتر ذکر شد، باید به پزشک مراجعه کنید و پزشک با انجام معاینات لازم روش درمان مورد نیاز را تشخیص خواهد داد. برای تشخیص علت آرتروز شانه و نوع آن، پزشک ابتدا فرد را معاینه ی فیزیکی می‌کند و درباره ی سوابق پزشکی از او سوال میپرسد. برای تشخیص دقیق تر ممکن است به عکس برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن نیاز شود.
اولین روش برای درمان آرتروز شانه، استفاده از داروهای تجویز شده است. بهترین دارو برای شروع می‌تواند استامینوفن باشد که عوارض به نسبت کمتری دارد. البته مصرف بیش از اندازه این دارو نیز به کبد آسیب می‌زند. پس درباره دوز مصرفی باید با پزشک مشورت صورت بگیرد. همچنین پزشک ممکن است تزریق آمپول به شانه را برای تسکین درد تجویز کند.
همراه با مصرف دارو ممکن است انجام تمرینات ورزشی برای افزایش دامنه حرکتی نیز توصیه شود تا حداقل از بدتر شدن وضعیت بیمار جلوگیری شود. برای این کار و شناخت حرکات ورزشی مورد نیاز شاید مشورت با پزشک فیزیوتراپ ضروری باشد. اگر انجام این تمرینات درد را تشدید کند ضرورتی در انجام آن نیست اما اگر درد را بیشتر نکند بهتر است انجام شود.
برای کنترل درد آرتروز شانه در خانه، می‌توانید از یخ و گرما استفاده کنید. کیسه یخ را در قسمت جلو، کنار و پشت شانه قرار دهید و این کار را چند بار در روز، هر بار به مدت ۳۰-۲۰ انجام دهید. گاهی اوقات گرما نیز ممکن است در تسکین درد کمک کننده باشد. دوش آب گرم یا قرار دادن حوله داغ روی شانه می‌تواند تا حدودی درد را کمتر کند. با توجه به تجربه ی خود، هر کدام که بیشتر درد شما را تسکین داد انتخاب کرده و انجام دهید.
در صورتی که روش های بالا برای درمان آرتروز شانه مفید نباشند، پزشک ممکن است انجام جراحی را پیشنهاد دهد. این جراحی ممکن است جراحی آرتروسکوپی شانه یا تعویض مفصل شانه باشد که بسته به شرایط بیمار و نوع آسیب دیدگی و علت آرتروز شانه ایجاد شده، انتخاب می‌شود.
روش‌های پیشگیری از آرتروز شانه
- بیش از حد به شانه خود فشار وارد نکنید.
- از وارد شدن ضربه به شانه جلوگیری کنید.
- در صورت احساس خستگی در شانه پس از فعالیت و ورزش، به آن استراحت دهید.
- آمادگی شانه خود را با ورزش افزایش دهید.
برای افزایش قدرت و آمادگی شانه تمریناتی وجود دارد که در ادامه به چند نمونه از آن ها اشاره می‌کنیم:
- دراز بکشید و یک جارو یا عصای بلند را با هر دو دست خود بگیرید به طوری که دست های شما به عرض شانه باز شده باشد. ابتدا به آرامی دستتان را با جارو حرکت دهید و از قفسه ی سینه بالا ببرید و نگه دارید سپس آن را به ران‌های خود بچسبانید. این حرکت را چند بار تکرار کنید. این تمرین دامنه حرکتی شانه را افزایش می‌دهد و عضلات آن قسمت را قوی‌تر می‌کند.
- دراز بکشید و جارو یا عصایی در دست بگیرید و بازوهای خود را کنار پهلو نگه دارید. آرنج خود را خم کنید. عصا را بالای قفسه سینه بگیرید و دست‌ها را به عرض شانه باز کنید. به آرامی عصا را به سمت چپ بکشید تا زمانی که در شانه ی چپ کشیدگی احساس کنید. این تمرین را برای دست راست نیز انجام دهید. این حرکت انعطاف پذیری مفاصل شانه را بهبود می‌بخشد.
- در میان چارچوب در بایستید و دست‌های خود را به بالا بکشید و یک دست خود را به چارچوب تکیه دهید. به آرامی به جلو خم شوید تا وقتی که در شانه خود احساس تنش راحتی احساس کنید. ۳۰-۱۵ ثانیه در این حالت باقی بمانید. این حرکت را برای هر دو شانه تکرار کنید. این حرکت قدرت کششی ماهیچه‌ها و مفاصل را تقویت می‌کند.
سخن پایانی
ما در این مقاله تلاش کردیم به نکاتی نظیر علائم و علت آرتروز شانه و روش‌های درمان آن اشاره کنیم. شانه از مهم ترین اعضای بدن انسان است و بروز هرگونه عارضه در آن زندگی روزمره را دچار اختلال می‌کند که آرتروز شانه از شایع ترین مشکلات شانه است که در اثر ساییدگی مفاصل آن ایجاد می‌شود و همواره با درد و دیگر علائمی که بالاتر ذکر شد همراه است. در صورت بروز این علائم به پزشک متخصص مراجعه کنید و پروسه درمان را آغاز کنید.