التهاب و صدمه‌دیدن تاندون روتاتور کاف که وظیفه چرخاندن شانه در جهات مختلف را دارد از عوامل رایج بروز درد در ناحیه شانه است. در بیشتر موارد افرادی که دچار کشیدگی و پارگی تاندون روتاتور کاف می‌شوند با مصرف داروهای ضدالتهاب، استراحت، فیزیوتراپی و داروهای ضداستروئیدی درمان می‌شوند. اما در نهایت در صورت ناموفق‌بودن روش‌های فوق، جراحی گزینه نهایی خواهد بود.
تاندون روتاتور کاف از چهار عضله تشکیل شده است که در اطراف مفصل شانه جای گرفته‌اند. این عضلات با‌عث چرخش و حرکت درست شانه می‌گردند.
علت کشیدگی و پارگی روتاتور کاف
التهاب و درد در تاندون روتاتور کاف به دلایل زیر رخ می‌دهد:
- نگه‌داشته‌شدن بازو در حالتی یکنواخت در زمان‌های طولانی و یا مشاغلی که سبب می‌شوند وضعیتی ثابت و تکراری در این ناحیه به‌وجود آید.
- نحوه خوابیدن به طوری که طبق عادت در طول شب فقط در یک سمت فشار بدن وارد گردد و به مرور این فشار‌های دائمی موجب آسیب گردد.
- انجام ورزش‌هایی که در آن‌ها حرکت‌های پرتابی و کشش در ناحیه شانه وجود دارد. مانند تنیس، بیسبال و ورزش‌های دیگری که دست در ناحیه بالای سر حرکت داده می‌شود مثل شنا و وزنه‌برداری، احتمال وقوع این آسیب شدت پیدا می‌کند
- مشاغل و حرفه‌هایی که فرد مجبور است ساعت‌های متمادی دست را بالا نگه دارد و حرکات در ناحیه بالای سر افزایش یابد.
- زمین‌خوردن یا بلند‌کردن جسم سنگین به طوری که کشش ناگهانی ایجاد گردد.
- تبدیل آسیب‌های مزمن به پارگی تاندون شانه به مرور زمان. اگر درمان خاصی در مراحل مزمن صورت نگیرد منجر به آسیب‌های جدی‌تر و پارگی می‌گردد.
علائم و نشانه‌های پارگی روتاتور کاف
در ابتدای امر علائم و نشانه‌های پارگی تاندون روتاتور کاف با استراحت برطرف می‌شوند. اما در صورت ادامه این عوارض و عدم درمان، این آسیب ممکن است تشدید گردد.
- مشاهده ورم در ناحیه جلوی شانه و کنار بازو که با درد همراه است.
- افزایش درد و حالت ناخوشایند در هنگام آوردن دست و بازوها بالای سر.
- به گوش رسیدن صدای تق تق در بازوها هنگامی که دست‌ها به سمت بالا متمایل می‌شوند.
- سفت‌شدن و بروز حالت گرفتگی در عضلات شانه.
- اختلال در خواب و بیدار شدن به دلیل درد‌های به‌وجود‌آمده در این ناحیه.
- احساس درد زمانی که دست‌ها به سمت پشت متمایل می‌گردند.
- دامنه حرکت بازو‌های آسیب‌دیده کم شده و حرکات آن نیز کاهش می‌یابد.
تشخیص کشیدگی و یا پارگی روتاتور کاف
در ابتدا با بررسی علائم و التهابات دردناک، پزشک پس از معاینه دقیق، آسیب را مشخص می‌کند. سپس با حرکت‌دادن بازوها در جهات مختلف دامنه حرکت دست مورد بررسی قرار می‌گیرد. در حین تشخیص، دست‌ها به پشت و عقب نیز متمایل می‌گردد و همزمان معاینات در ناحیه گردن صورت می‌پذیرد تا از عارضه‌هایی چون آرتروز که علائمی مشابه این عارضه دارند مطمئن شوند.
برای تشخیص بهتر و پیدا کردن راه درمان برای تاندون روتاتور کاف، از آزمایش‌هایی چون تصویربرداری، پرتونگاری با اشعه ایکس و اولترا سوند توسط رزونانس مغناطیسی استفاده می‌شود تا پارگی و آسیب‌ها، دقیق‌تر تشخیص داده شوند.
برای این عارضه روش تشخیص دیگری با نام آرتروسکوپی شانه وجود دارد. آرتروسکوپ وسیله‌ای است که با شکاف‌های ایجاد‌شده کوچک بر روی بدن وارد قسمت آسیب دیده شده و آن را به‌دقت مورد بررسی قرار می‌دهد. با این روش، نوع و مقدار آسیب‌دیدگی به‌درستی قابل تشخیص و درمان است. این وسیله دارای دوربین هدایت‌شونده است که تصاویر واضحی را به پزشک نشان می‌دهد.
به‌طور کلی درمان این عارضه به چند دسته تقسیم می‌شود:
استفاده از کمپرس‌های سرد و گرم
گرما و سرما می‌تواند دامنه حرکت بافت‌ها و عضلات را افزایش دهد. گرم‌کردن و دوش آب گرم یا کمپرس با یخ می‌تواند به افزایش دامنه حرکت شانه کمک کند. ماساژ نیز به‌صورت ملایم و همزمان می‌تواند روشی کارآمد باشد.
استفاده از دارو
داروهای غیراستروئیدی و ضدالتهاب در بیشتر مواقع برای رفع درد و ضایعات التهابی به‌کار می‌رود. البته مقدار و نوع داروها باید با تشخیص پزشک متخصص باشد.
درمان به‌وسیله تزریق
تزریق کورتیکو استروئید می‌تواند کمک شایانی برای ترمیم و درمان بافت‌های آسیب‌دیده تاندون روتاتور کاف باشد. در بعضی از موارد پزشک از داروهای ترکیبی که شامل کورتیکواستروئید و داروی بی‌حسی است برای تزریق استفاده می‌کند. انجام این کار هم به کنترل درد کمک می‌کند و هم از شدت التهابات می‌کاهد.
فیزیوتراپی
ابتدا با حرکات نرم و کششی درد تسکین بیشتری یافته و دامنه حرکتی مفاصل تقویت می‌شوند. با ادامه این روند تاندون روتاتور کاف به حالت عادی باز خواهد گشت. نرمش‌های مخصوص توسط پزشک و با بررسی شرایط بیمار توصیه می‌گردند که باید با دقت توسط فرد انجام داده شود تا نتایج مطلوب به‌دست آید.
تمرینات ورزشی
درمان با ورزش از روش‌های بسیار مؤثر برای رفع التهابات تاندون‌های روتاتور کاف شانه است. حرکات ورزشی به چند دسته تقسیم می‌شود که با نظر پزشک توصیه می‌گردد:
- حرکت پاندولی
- کشش عرضی بازو
- کشش در حالت خوابیده
- چرخش داخلی
- چرخش خارجی
جراحی
در صورت درمان‌نشدن این عارضه با موارد ذکر‌شده، راه‌حل نهایی برای درمان عمل جراحی است. جراحی روشی مطمئن است که در بیشتر مواقع سلامت را به افراد بازمی‌گرداند. روش جدید جراحی آرتروسکوپی شانه راه‌حلی غیر‌تهاجمی است که به بهترین نحو می‌تواند در درمان پارگی یا کشیدگی تاندون روتاتور کاف کمک‌حال پزشکان باشد. این روش جراحی عوارض بسیار کمی داشته و زمان بهبودی را نیز کاهش می‌دهد. دکتر فرشید راعی متخصص آرتروسکوپی در تهران جراحی آرتروسکوپی شانه را انجام می‌دهند.
