شکستگی لگن یک حادثه جدی است که می‌تواند زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. لگن، بخشی از بدن است که وظیفه حمایت از استخوان‌ها و ارگان‌های داخلی را بر عهده دارد. شکستگی لگن معمولاً ناشی از ضربه شدید یا فشار زیاد به استخوان‌های لگن ایجاد می‌شود. عوارض این حادثه می‌تواند شامل درد شدید، تورم، کبودی، محدودیت حرکت و ناتوانی در باربری باشد.
درمان شکستگی لگن ممکن است نیازمند روش‌های غیرجراحی یا جراحی باشد. همچنین، فرآیند بازسازی و فیزیوتراپی پس از درمان نقش مهمی در بازگشت به فعالیت‌های روزمره و بهبود کامل دارد. در این مقاله، به بررسی انواع، علل، علائم، درمان و پیشگیری از شکستگی لگن خواهیم پرداخت.
انواع شکستگی لگن
شکستگی استخوان لگن می‌تواند به چندین نوع تقسیم شود که عبارتند از:
شکستگی لگن کام :(Hip Fracture)
در این نوع شکستگی، استخوان فمور (استخوان بلند ران) کاملاً شکسته است. این نوع شکستگی معمولاً در افراد سالمند و بیمارانی که از آسیب یا بیماری‌های مرتبط با استخوان‌ها رنج می‌برند، رخ می‌دهد.
شکستگی لگن ران (Femoral Neck Fracture):
در این نوع شکستگی، استخوان فمور در نزدیکی محل پیوند با استخوان لگن شکسته است. این نوع شکستگی معمولاً در افراد سالمند و بیمارانی که از آسیب یا بیماری‌های مرتبط با استخوان‌ها رنج می‌برند، رخ می‌دهد.
شکستگی لگن ترشحی (Intertrochanteric Fracture):
در این نوع شکستگی، استخوان فمور در نزدیکی محل پیوند با استخوان لگن شکسته است. این نوع شکستگی معمولاً در افراد سالمند و بیمارانی که از آسیب یا بیماری‌های مرتبط با استخوان‌ها رنج می‌برند، رخ می‌دهد.
شکستگی لگن پایین (Subtrochanteric Fracture):
در این نوع شکستگی، استخوان فمور در نزدیکی محل پایینی پیوند با استخوان لگن شکسته است. این نوع شکستگی معمولاً در افراد سالمند و بیمارانی که از آسیب یا بیماری‌های مرتبط با استخوان‌ها رنج می‌برند، رخ می‌دهد.
علت شکستگی لگن
علت شکستگی لگن ممکن است به عوامل مختلفی برگردد و عوامل مختلفی ممکن است زمینه ساز بروز این نوع از شکستگی شوند. برخی از علل شکستگی لگن عبارتند از:
تصادفات خودرو:
تصادفات خودرو می‌توانند باعث ایجاد شکستگی لگن شوند، به خصوص در صورت برخورد شدید و ضربه‌های قوی به لگن.
سقوط از ارتفاع:
سقوط از ارتفاع بالا می‌تواند باعث شکستگی لگن شود، زیرا در این شرایط استخوان‌های لگن مورد اصابت قرار می‌گیرند.
ورزش‌های خطرناک:
برخی ورزش‌ها مانند اسکی، سوارکاری، فوتبال و ورزش‌های تماسی می‌توانند باعث شکستگی لگن شوند، زیرا در این ورزش‌ها احتمال برخورد شدید و ضربه‌های قوی به لگن وجود دارد.
ضربه مستقیم:
ضربه مستقیم به لگن، مانند ضربه با یک شیء سخت یا سقوط بر روی لگن، می‌تواند باعث شکستگی لگن شود.
بیماری‌ها:
برخی بیماری‌ها مانند اوستئوپروز (کاهش چگالی استخوان) و سرطان استخوان می‌توانند باعث ضعف استخوان‌ها شده و احتمال شکستگی لگن را افزایش دهند.
پیری:
با پیر شدن، استحکام استخوان‌ها کاهش می‌یابد و احتمال شکستگی لگن در افراد مسن بیشتر است.
عوارض شکستگی لگن
شکستگی لگن می‌تواند عوارض جدی و متنوعی را به همراه داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
۱. درد شدید:
شکستگی لگن ممکن است با درد شدید در منطقه لگن همراه باشد. این درد ممکن است تا حدی شدید باشد که فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره باز دارد.
۲. تورم و کبودی:
پس از شکستگی لگن، تورم و کبودی در منطقه لگن مشاهده می‌شود. این تورم و کبودی ممکن است محدودیت حرکت و ایجاد ناراحتی برای فرد به همراه داشته باشد.
۳. ناتوانی در باربری:
شکستگی لگن می‌تواند باعث ناتوانی در باربری و قدرت کاهش یافته در پاها و محدودیت حرکت شود. این ممکن است تا حدی تحت تأثیر قرار گیرد که فرد نتواند به طور طبیعی حرکت کند.
۴. خطر عفونت:
شکستگی لگن ممکن است با خطر عفونت همراه باشد. زمانی که استخوان‌ها شکسته می‌شوند، ریسک ورود باکتری‌ها به داخل بدن افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به عفونت شود.
۵. مشکلات عضلانی و اسکلتی:
شکستگی لگن ممکن است باعث اختلال در توازن عضلات و اسکلتی شود. این مشکلات می‌تواند منجر به ناتوانی در راه رفتن و انجام فعالیت‌های روزمره شود.
۶. مشکلات روحی و روانی:
شکستگی لگن ممکن است تأثیرات روانی و روحی را همراه داشته باشد. این ممکن است به دلیل محدودیت‌های حرکتی، ناتوانی در انجام فعالیت‌های عادی و تأثیرات اجتماعی و روانی آن باشد.
عواملی که ریسک ابتلا به شکستگی لگن رو افزایش می‌دهند
چندین عامل می‌توانند ریسک شکستگی لگن را افزایش دهند. برخی از این عوامل عبارتند از:
سن:
با پیر شدن، استحکام استخوان‌ها کاهش می‌یابد و احتمال شکستگی لگن در افراد مسن بیشتر است.
جنسیت:
زنان در مقایسه با مردان، دارای ریسک بیشتری برای شکستگی لگن هستند. این امر به دلیل کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی و مربوط به تغییرات در ساختار استخوان‌ها است.
بیماری‌های استخوانی:
بیماری‌هایی مانند اوستئوپروز (کاهش چگالی استخوان)، روماتوئید آرتریت (بیماری التهابی مفاصل) و سرطان استخوان می‌توانند باعث ضعف استخوان‌ها شده و احتمال شکستگی لگن را افزایش دهند.
مصرف داروها:
مصرف برخی داروها مانند استروئیدها (مثل پردنیزون)، کورتیکواستروئیدها و آنتی‌دپرسانت‌ها می‌تواند باعث کاهش چگالی استخوان و افزایش ریسک شکستگی لگن شود.
تاریخچه شکستگی قبلی:
افرادی که در گذشته شکستگی لگن داشته‌اند، ریسک بیشتری برای شکستگی مجدد دارند.
سابقه خانوادگی:
اگر در خانواده شما شکستگی لگن وجود داشته باشد، ممکن است ابتلا به شکستگی لگن در شما نیز رخ دهد.
تشخیص شکستگی لگن توسط پزشک
تشخیص شکستگی لگن توسط پزشک بستگی به شدت و نوع شکستگی، علائم بالینی، تاریخچه بیمار و نتایج آزمایش‌ها دارد. برخی از روش‌ها و آزمایش‌های معمول برای تشخیص شکستگی لگن عبارتند از:
معاینه فیزیکی:
پزشک می‌تواند با معاینه لگن و منطقه مورد تاثیر، به دنبال علائم شکستگی لگن باشد. برای مثال پزشک ممکن است بررسی کند که آیا هنگام حرکت لگن درد و ناراحتی وجود دارد یا خیر.
تصویربرداری:
تصویربرداری مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن (CT scan) و… این تصاویر به پزشک در تشخیص بهتر وجود یا عدم وجود شکستگی کمک می‌کنند.
آزمایش خون:
پزشک ممکن است آزمایش خون را درخواست کند تا علائم التهاب یا عفونت در لگن را بررسی کند.
آزمایش ادرار:
آزمایش ادرار ممکن است برای بررسی وجود عفونت در لگن و کلیه‌ها انجام شود.
آزمایش‌های تکمیلی:
در برخی موارد، پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر و بررسی تاثیر شکستگی لگن بر سایر قسمت‌های بدن، آزمایش‌های تکمیلی دیگری نظیر آنژیوگرافی، bone scan و MRI نیز درخواست کند. بهترین روش برای تشخیص دقیق و درمان مناسب، مراجعه به پزشک متخصص است.
درمان شکستگی لگن
درمان شکستگی لگن به شدت و نوع شکستگی، موقعیت استخوان شکسته و وضعیت بیمار بستگی دارد. در بعضی موارد، درمان ممکن است با استفاده از روش‌های غیرجراحی انجام شود، در حالی که در موارد دیگر نیاز به جراحی دارد. درمان شکستگی لگن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
استفاده از باندها و مهارها:
در برخی موارد، استفاده از باندها و مهارها می‌تواند به تثبیت استخوان شکسته کمک کند تا بتواند به طور صحیح بهبود یابد. این روش معمولاً در شکستگی‌های غیرقابل جابجایی یا کمتر شدید استفاده می‌شود.
جراحی:
در شکستگی‌های شدید و قابل جابجایی لگن، جراحی ممکن است لازم باشد. در این روش، استخوان‌های شکسته تثبیت و پیوند داده می‌شوند. این شامل استفاده از پیچ‌ها، صفحه‌ها، ناخن‌ها و پیچ‌های تراوشی است.
فیزیوتراپی:
بعد از درمان شکستگی لگن، فیزیوتراپی ممکن است به شما توصیه شود تا استحکام و انعطاف پذیری عضلات و استخوان‌ها را افزایش دهید. این شامل تمرینات قدرتی، تمرینات انعطاف‌پذیری، ماساژ و درمان‌های حرارتی و سردی می‌شود.
مدیریت درد:
پزشک ممکن است داروهای تسکین درد را به شما تجویز کند تا درد و ناراحتی از شکستگی لگن را کاهش دهد.
پیگیری و تغذیه مناسب:
پس از درمان شکستگی لگن، مهم است که پیگیری منظم و تغذیه سالم داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که مصرف کافی کلسیم، ویتامین D و دیگر مواد مغذی مورد نیاز برای بهبود و قوی کردن استخوان‌ها را دارید.
پیشگیری از شکستگی لگن
برای پیشگیری از شکستگی مفصل لگن، می‌توانید اقداماتی انجام دهید که به استحکام استخوان‌ها و کاهش ریسک شکستگی کمک کند. در ادامه، چندین راهکار پیشگیری از شکستگی لگن آمده است:
مصرف مواد غذایی سالم:
تغذیه مناسب با مصرف کافی کلسیم، ویتامین D و دیگر مواد مغذی مورد نیاز برای استحکام استخوان‌ها بسیار مهم است. اغذیه‌هایی مانند شیر و محصولات لبنی، سبزیجات و میوه‌ها، ماهی و سایر منابع پروتئینی به عنوان قسمتی از رژیم غذایی متنوع خود قرار دهید.
ورزش منظم:
ورزش منظم، به ویژه ورزش‌هایی که وزن‌برداری و استحکام‌بخشی استخوان‌ها را تقویت می‌کنند، می‌تواند به کاهش ریسک شکستگی لگن کمک کند. ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی، دویدن، شنا، تنیس و وزنه‌برداری می‌توانند مفید باشند. قبل از شروع هر برنامه ورزشی، مشورت با پزشک خود را فراموش نکنید.
استفاده از وسایل ایمنی:
در فعالیت‌های ورزشی یا کارهای خطرناک، استفاده از وسایل ایمنی مانند کلاه، کاپشن و وسایل محافظ استخوان‌ها (مانند کفش‌های ایمنی) می‌تواند مفید باشد.
مراجعه به پزشک:
اگر شما در معرض عوامل ریسک قرار دارید، مشورت با پزشک خود در مورد روش‌های پیشگیری و مراقبت مناسب از استخوان‌ها را در نظر بگیرید.
جمع‌بندی
توجه داشته باشید که عوامل دیگر نیز ممکن است باعث شکستگی لگن شوند و هر شکستگی لگن نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارد. اگر احتمال دارید که شکستگی لگن داشته باشید یا علائمی مشابه شکستگی لگن دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را برای شما تعیین کند.