درد عصب سیاتیک کمر و پا، چه علائمی دارد؟
به طور حتم با افراد زیادی رو به رو شده اید که با مشکلات عصبی به خصوص درد عصب سیاتیک دست و پنجه نرم میکنند. دردهای مربوط به عصب سیاتیک یکی از شایع ترین مشکلات عصبی در دنیای امروز است که نه تنها درد بلکه مشکلات جدی تر و مهمتر دیگری را برای فرد به وجود میآورند. در این مقاله قصد داریم در مورد این عصب مهم بدن که بزرگترین عصب بدن نیز محسوب میشود، اطلاعات مفیدی را کسب کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید تا با یکدیگر به بررسی این اختلال و علائم آن بپردازیم.
عصب سیاتیک چیست؟
شاید از موضوع اطلاع داشته باشید که عصب سیاتیک بزرگترین عصب موجود در بدن است و ضخامت آن به اندازهی ضخامت یکی از انگشتان شماست. این عصب از قسمت پایین و تحتانی کمر و ستون مهرهها شروع شده و به طرف لگن و باسن حرکت میکند، پس از آن به شاخههایی تقسیم شده و اندامهای تحتانی بدن را عصب دهی میکند. اختلال و وارد شدن آسیب به هر یک از شاخههای این عصب میتواند مشکلاتی را برای فرد به وجود آورد و باعث درد عصب سیاتیک در شما شود. در ادامه برخی از مشکلاتی که در نتیجه آسیب به این عصب به وجود میآید نام برده شدهاند.
- ایجاد اختلال و آسیب در عصب عمقی پرونئال که باعث فلج عضلات اکستانسور انگشتان پا و همچنین مچ پا میشود و به دنبال این فلج فرد قادر به حرکت و بالا آوردن مچ پا و همچنین انگشتهای پا نخواهد بود.
- بروز مشکل در عملکرد و ساختمان عصب سطحی پرونئال که در نتیجهی آن حس انگشتان پا و ناحیه پشت پا در فرد از بین خواهد رفت.
- مختل شدن عملکرد عصب تیبیال که به دنبال آن فرد توانایی پایین آوردن مچ و انگشتان پای خود را از دست خواهد داد و حس ناحیهی کف پا و زیر انگشتان پای او از بین رفته یا کم خواهد شد.
چه زمانی درد عصب سیاتیک کمر و پا به وجود میآید؟
همانطور که گفتیم عصب سیاتیک بزرگترین عصب بدن انسان است که از کمر عبور کرده و به اندامهای تحتانی میرسد. در موقعیتها و شرایط خاصی فرد در این ناحیه دچار درد و ناراحتی میشود که علل متفاوتی میتواند باعث بروز آن شود. در ادامه با ما همراه باشید تا دلایلی را که موجب بروز درد در عصب سیاتیک میشوند، با یکدیگر بررسی کنیم.
اولین و شایع ترین دلیلی که میتواند درد عصب سیاتیک را به وجود آورد، بیرون زدگی دیسک است. همانطور که میدانید در ناحیهی اتصال استخوانهای ستون فقرات مفصل وجود دارد که موجب لغزنده شدن و نرم شدن و کاهش اصطکاک هنگام حرکت استخوانها در کنار هم میشود. این ساختار به صورت چند لایه است که اگر اولین لایه به هر دلیلی دچار پارگی شود مایع درون آن بیرون زده و باعث ایجاد فشار بر روی اعصاب خصوصا عصب سیاتیک میشود. این بیرون زدگی میتواند به دلیل ضربه و یا دیگر آسیبهای فیزیکی و غیره اتفاق بیفتد که باعث بروز اختلالات و مشکلاتی برای فرد خواهد شد، همچنین درد و ناخوشی را برای فرد به جا خواهد گذاشت.
بنابر مطالعات و پژوهشهایی که در این زمینه توسط محققان و پزشکان ایالت آمریکا انجام شده است، به طور تقریبی از هر پنجاه نفر، یک نفر به خاطر بیرون زدگی دیسک به درد عصب سیاتیک خصوصا در ناحیه پا و کمر دچار میشود که به آن درد رگ سیاتیک نیز میگویند.
مورد بعدی که به عنوان عامل دردهای سیاتیکی میتوانیم یه آن اشاره کنیم، تنگ شدن کانال نخاعی است. در واقع در این اختلال که به آن استنوزیس نیز گفته میشود، کانال واقع در ستون مهرهها که نخاع و اعصاب از درون آن عبور میکند، تنگ شده و نخاع و اعصاب و همچنین عصب سیاتیک را تحت فشار قرار میدهد و به دنبال آن درد عصب سیاتیک در ناحیه پا و کمر را به وجود میآورد.
از دیگر عللی که منجر به دردهای سیاتیکی میشود می توان به اسپوندیلولیستزیس اشاره کرد. در این اختلال که به طور عمده به خاطر فرسودگی مفصل و دیسکهای بین مهرهای ایجاد میشود، تغییراتی در استخوانها به وجود میآید که باعث ایجاد فشار روی عصب سیاتیک میشود، در نتیجه درد عصب سیاتیک به دنبال آن ایجاد خواهد شد.
گاهی اوقات در برخی از افراد گرفتگی ماهیچه پیریفورمیس که به آن سندروم پیریفورمیس نیز میگویند. این عارضه یکی از اختلالات نادر مربوط به ماهیچهها است که در آن ماهیچهی پیریفورمیس که استخوانهای قسمت تحتانی ستون مهرهها را به استخوان ران متصل میکند، دچارگرفتگی و اسپاسم شده و بر روی ناحیهی ران که عصب سیاتیک در آن جا قرار دارد فشار وارد میکند، در نتیجه درد عصب سیاتیک خصوصا در ناحیه کمر و پا ایجاد میشود. این عارضه به دلایل مختلفی ممکن است ایجاد شود، نشتنهای طولانی مدت، زمین خوردن و غیره میتواند مسبب این سندروم باشد.
درد عصب سیاتیک کمر و پا چه علائمی دارد؟
بیمارانی که به درد عصب سیاتیک مبتلا هستند، گاهی علاوه بر پا درد دچار ضعف و بی حالی ساق پا نیز میشوند و کمر درد نیز ممکن است برای آنها اتفاق بیفتد. اما به طور معمول دردی که در ناحیه پا ایجاد میشود بسیار بیشتر از ناحیهی کمر خواهد بود. در ادامه به بررسی برخی علائم که میتوانند نشانگر دردهای سیاتیکی باشند، میپردازیم.
- بروز درد در ناحیهی تحتانی و پایینی کمر که اگر درد در این ناحیه به وجود آید به مراتب درد آن کمتر از پا درد خواهد بود.
- درد در باسن و یا یکی از پاها به صورت مداوم که گاهی اوقات این درد در هر دو طرف راست و چپ ایجاد میشود.
- درد در ناحیه پایینی کمر که از پایین کمر شروع میشود و در امتداد عصب سیاتیک پیش میرود و همینطور قسمت پشت ران و فسمتهای انتهایی پا را نیز در بر میگیرد.
- یکی دیگر از علائمی که شما را نسبت به درد عصب سیاتیک آگاه خواهد کرد، رمان درد است. به این صورت که فردی مبتلا به سیاتیک هنگام خوابیدن و دراز کشیدن و همینطور هنگام راه رفتن درد کمتری دارد، اما هنگامی که مینشیند و یا میایستد شدت درد در ناحیه کمر و پا بیشتر میشود.
- نکته قابل توجه این است که درد ناشی از اختلال در عصب سیاتیک، با بقیهی دردها متفاوت است و حالتی شبیه به سوزش و دردی تیز است. همچنین برخی افراد مبتلا به درد عصب سیاتیک در ناحیه مورد نظر احساس کرختی و یا مور مور شدن و همچنین احساس سوزن سوزن شدن و یا احساس ضعف در ناحیه انتهایی پا را تجربه میکنند.
درمان درد عصب سیاتیک
درمان درد عصب سیاتیک به روش مختلفی از جمله مراقبتهای شخصی در انواع خفیف آن، ورزش و فیزیوتراپی، پیاده روی، شنا، یوگا، دیسککتومی، دارو درمانی و تزریق برخی داروها، انجام عمل جراحی در انواع شدید آن که به بقیه راههای درمانی پاسخگو نیست و دیگر راههای درمانی که ممکن است توسط پزشک مورد استفاده قرار گیرد. همچنین رژیم غذایی نیز در برخی موارد میتواند تاثیر گذار و مفید باشد.
هدف از انجام جراحی، برداشتن فشار از روی عصب سیاتیک است. در حقیقت پزشک با استفاده از عمل جراحی باز میتواند درد عصب سیاتیک را برطرف کند که این درد میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شده باشد که در قسمتهای قبلی به بررسی آنها پرداختیم.