علل نرمی استخوان یا راشیتیسم
نرمی استخوان یا راشیتیسم به عارضه ای اسکلتی گفته می‌شود که در اکثر مواقع کودکان دچار آن می‌شوند که در آن استخوان کودکان دچار مشکل در رشد می‌شود. این حالت می‌تواند منجر به درد در استخوان‌ها و نرمی و ضعف آنها شده و در نتیجه بدشکلی استخوان‌ها را با گذر زمان به همراه داشته باشد. بزرگسالان نیز ممکن است چنین عارضه ای را تجربه کنند. این مشکل در بزرگسالان با عنوان استئومالاسی شناخته می‌شود.
علل نرمی استخوان یا راشیتیسم متعدد میباشد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. همچنین در این مقاله، به علائم و روش درمان این بیماری نیز اشاره خواهد شد.
علل نرمی استخوان یا راشیتیسم چیست؟
دریافت ویتامین D و کلسیم کافی در شکل گیری استخوان کودکان بسیار ضروری است و کمبود آنها از شایع ترین علل نرمی استخوان یا راشیتیسم میباشد. حد زیادی از ویتامین D از قرار گرفتن فرد در معرض نور خورشید جذب بدن می‌شود. این ویتامین همچنین در غذاهایی مانند تخم مرغ یا انواع ماهی‌ها یافت می‌شود. کلسیم نیز در مواد غذایی مختلفی وجود دارد. برای مثال سبریجاتی مانند کلم بروکلی و اسفناج و محصولات لبنی مانند کشک سرشار از کلسیم هستند. ویتامین D در جذب کلسیم به بهترین شکل در بدن بسیار موثر است. پس مصرف این دو ماده به اندازه کافی برای سلامت استخوان‌ها ضروری است.
در موارد نادر، کودکان ممکن است با نوعی ژنتیکی از نرمی استخوان یا راشیتیسم متولد شوند. عدم دریافت ویتامین‌های مورد نیاز به مقدار کافی ممکن است سبب تشدید این مورد شود.
در ادامه به علل نرمی استخوان یا راشیتیسم، علائم آن و دیگر سوالات از این دست پاسخ خواهیم داد:
چه کسانی در معرض ابتلا به نرمی استخوان یا راشیتیسم قرار دارند؟
هر کودکی که کلسیم ، فسفات و ویتامین D کافی دریافت نکند در معرض نرمی استخوان یا راشیتیسم قرار دارد. همچنین این عارضه در کودکانی که پوست تیره‌تری دارند بیشتر دیده شده است. به این جهت که پوست تیره تر بدین معناست که آنها برای جذب ویتامین D کافی مدت بیشتری را باید در معرض نور خورشید باشند. کودکانی که زودتر از موعد متولد شده‌اند یا داروهایی مصرف می‌کنند که با دریافت ویتامین D تداخل دارد نیز مستعد مبتلا به این بیماری هستند.
کودکانی که رژیم غذایی گیاه خواری که شامل شیر و ماهی و تخم مرغ را دنبال می‌کنند به دلیل عدم دریافت ویتامین کافی از مواد غذایی غیر گیاهی نیز در معرض راشیتیسم قرار دارند. همچنین کودکانی که به مشکلات نادر کبدی، کلیوی و روده مبتلا هستند در جذب ویتامین‌ها مشکل دارند و مستعد ابتلا به نرمی استخوان یا راشیتیسم می‌باشند.
علت به‌وجود آمدن زانو پرانتزی چیست؟
علائم ابتلا به نرمی استخوان یا راشیتیسم چیست؟
درد:
استخوانی که دچار نرمی یا راشیتیسم شده، ممکن است دردآور باشد به همین دلیل کودک تمایلی به راه رفتن و حرکت ندارد زیرا با انجام آن درد تشدید می‌شود. این کودکان پس از راه رفتن به مدت کوتاه احساس خستگی می‌کنند. همچنین حالت راه رفتنشان از حالت عادی متفاوت است.
بدشکلی‌های اسکلتی:
قوزک درآوردن نقاطی از بدن مانند مچ دست، پا و زانو، نرمی استخوان جمجمه، و سختی و ناتوانی در خم کردن استخوان‌های ستون فقرات از نشانه‌های بدشکلی اسکلتی هستند.
مشکلات دندانی:
ضعیف شدن مینای داندان، تاخیر در رشد دندان وافزایش احتمال پوسیدگی دندان.
ضعف و تاخیر در رشد مناسب:
اسکلت به طور مناسب رشد نمی‌کند و کودک به نسبت سن خود کوتاه‌تر از حد متوسط خواهد بود.
شکنندگی استخوان‌ها:
این اتفاق در موارد حاد دیده می‌شود و استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند.
وقتی مقدار کلسیم خون کودکان مبتلا به نرمی استخوان یا راشیتیسم پایین تر از حد نرمال باشد(به این حالت هیپوکلسمی گفته می‌شود)، می‌تواند موجب تشدید بیماری در آنها شده و سبب گرفتگی عضلات و گزگز شدن دست و پا در آنها شود.
همانطور که پیش تر اشاره کردیم، این علائم در بزرگسالان مبتلا به این بیماری نیز دیده می‌شود با این تفاوت که این عارضه در بزرگسالان با عنوان استئومالاسی شناخته می‌شود.
روش‌های درمان نرمی استخوان یا راشیتیسم چیست؟
در صورت بروز هر کدام از علائمی که بالاتر به آنها اشاره کردیم، باید به پزشک مراجعه شود. پزشک با معاینه و تصویربرداری و تجویز آزمایش خون و مشاهده نتیجه آن و بررسی میزان ویتامین‌های موجود در بدن، درمان مورد نیاز را تجویز خواهد کرد.
در بیشتر موارد با افزایش میزان کلسیم و ویتامین D دریافتی می‌توان این بیماری را کنترل کرد. برای افزایش میزان این مواد در بدن باید از رژیم غذایی غنی از آنها استفاده کرد و به طور روزانه مکمل های کلسیم و ویتامین D مصرف کرد. همچنین قرار گرفتن روزانه در معرض نور آفتاب مفید واقع خواهد شد.
پزشک، میزان کلسیم ئو ویتامین مصرفی مورد نیاز کودک شما را تعیین خواهد کرد که به سن و علت راشیتیسم او بستگی دارد.
گاهی ممکن است راشیتیسم به عنوان عوارضی از بیماری دیگری ظهور کرده باشد و درمان بیماری زمینه‌ای موجب بهبود راشیتیسم در کودک شما شود. اگر راشیتیسم موجب مشکلات اسکلتی مانند انحنای ستون فقرات در کودک شده باشد، پزشک روش‌های درمانی مختلفی را ممکن است پیشنهاد دهد که شامل جراحی نیز می‌شود.
در استئومالاسی بزرگسالان معمولا استفاده از مکمل‌های حاوی ویتامین‌های لازم، بیماری را درمان می‌کند. اگرچه بهبود درد استخوانی و ضعف استخوان و عضلات ممکن است ماه‌ها طول بکشد. در صورت عدم مصرف مناسب و منظم مکمل‌ها احتمال بروز مجدد بیماری بسیار بالاست.
چگونه از ابتلای کودکان به نرمی استخوان یا راشیتیسم پیشگیری کنیم؟
در صورت رعایت موارد زیر تا حد زیادی از احتمال ابتلای کودک خود به نرمی استخوان یا راشیتیسم جلوگیری خواهید کرد. این موارد عبارتند از:
۱- رژیم غذایی مناسب و حاوی ویتامین‌های مورد نیاز مخصوصا ویتامین D داشته باشید.
۲- مدتی از روز را بیرون و در معرض نور خورشید بگذرانید. روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه کافی خواهد بود. (کودکان به دلیل داشتن پوست حساس پس از قرار گرفتن در معرض آفتاب ممکن است دچار سوختگی شوند. آنها حتما باید قبل از بیرون رفتن از کرم ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنند.)
۳- مصرف منظم مکمل‌های حاوی کلسیم و ویتامین D.
- کودکان یک سال به بالا و بزرگسالان روزانه به حدود ۱۰ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. این مقدار در نوزادان زیر یک سال کمتر و حدود ۸.۵ میکروگرم است. البته نوزادان زیر یک سالی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند ویتامین مورد نیاز را از شیر خشک مصرفی دریافت می‌کنند. ولی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند استفاده از قطره ویتامین D ضروری است.
- بزرگسالان، بخصوص زنان باردار و شیرده، و کودکان بالای ۴ سال نیز باید به دریافت روزانه ۱۰ میکروگرم ویتامین D دقت فراوانی داشته باشند. در صورت بارداری درباره ی میزان ویتامین D دریافتی خود با پزشک مشورت کنید.
سخن پایانی
ما در این مقاله تلاش کردیم به علل نرمی استخوان یا راشیتیسم، علائم آن و راه‌های درمان آن اشاره کنیم.
نرمی استخوان یا راشیتیسم بیماری است که استخوان کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مانع رشد صحیح و به موقع آنها می‌شود. در نظر داشته باشید که تشخیص دیر این بیماری ممکن است موجب پیشرفت آن و ایجاد اختلالات شدید اسکلتی شود و انجام فعالیت‌های روزانه مانند راه رفتن و در ادامه حتی سنگینی گردن و ناتوانی در نگه داشتن آن بر روی تن شود. پس در صورت مشاهده ی علائم به پزشک مراجعه کرده و درمان را بلافاصله شروع کنید.