پاچنبری یا کلاب فوت، علت، پیشگیری و درمان
پاچنبری یا کلاب‌فوت، یکی از ناهنجاری‌های ساختمانی بدن نوزادان است که در دوره‌ی جنینی حادث میشود. در ابتدا باید بدانید که این ناهنجاری می‌تواند به علل مختلف باشد و کاملا بستگی به دوران بارداری دارد. نکات کلی که باید درمورد پاچنبری یا کلاب‌فوت بدانید:
این ناهنجاری در هنگام تولد قابل مشاهده است.
کلاب فوت چیست و چگونه درمان میشود؟
کلاب‌فوت در اثر کوتاهی تاندون آشیل اتفاق می‌افتد که باعث چرخش پا به داخل و پایین میشود.
در نوزادان پسر، ۲ برابر شایع‌تر است
درمان برای پاچنبری یا کلاب‌فوت لازم است و در دو مرحله انجام میشود.
کودکان با این ناهنجاری نیز باید در فعالیت‌های عادی و جمعی شرکت کنند و زندگی عادی داشته باشند.
علاوه‌بر نکات کلی بالا، مطالبی هستند که نیاز است راجع به این ناهنجاری بدانید. .
پاچنبری یا کلاب‌فوت چیست؟
پاچنبری یا کلاب‌فوت یک تغییر شکل است که در سه نوع تعریف میشود: ایدیوپاتیک (بدون علت شناخته شده)، نوروژنیک (ایجاد شده به علت نقص در سیستم عصبی) و سندرمی (مربوط به یک سندرم زمینه‌ای).
پاچنبری یا کلاب‌فوت ایدیوپاتیک:
این نوع از کلاب‌فوت به نام talipes equinovarus نیز شناخته میشود و شایع ترین نوع از این دسته است که در زمان تولد مشاهده میشود. این دسته از تغییر شکل در یکی از هر هزار‌تا نوزاد دیده شده که از میان آن‌ها، نصف نوزادان کلاب‌فوت یک طرفه بودند. درحال حاضر هیچ دلیلی برای نوع ایدیوپاتیک شناخته شنده اما نوزادان پسر ۲ برابر بیش‌تر مبتلا می‌شوند.
پاچنبری یا کلاب‌فوت نوروژنیک:
نوع نورولوژیک به علت یک وضعیت نورولوژیکی به وجود می‌آید. برای مثال نوزادان دارای اسپینال‌بیفیدا (یکی از بیماری‌های نقص لوله‌ی عصبی) ممکن است با گذر زمان به علت فشار به طناب عصبی و یا تضعیف اندام‌ها، دچار کلاب‌فوت نوروژنیک شوند.
پاچنبری یا کلاب‌فوت سندرمی:
این دسته از تغییر شکل به همراه دسته‌ای از ناهنجاری‌ها یافت میشود که همه به علت یک سندرم زمینه‌ای به‌وجود آمده‌اند. سندرم‌هایی که ممکن است در آن‌ها کلاب‌فوت نیز دیده شود عبارتند از: آرتروگریپوز، تیبیا همی میلیا، دوارفیسم دیاستروفیک و… .
نشانه‌ها و تشخیص کلاب‌فوت
در پاچنبری یا کلاب‌فوت تاندون آشیل بسیار کوتاه میشود و باعث تغییر فرم پا به حالت نشانه به داخل و پایین میشود. با اینکه به علت فرم پا‌ها، گاهی اوقات تصور می‌کنیم که حتی قسمت‌هایی از استخوان‌ها سر جای خود نیستند اما تمامی استخوان‌ها به درستی وجود دارند. تنها مسئله قرارگیری و تنظیم مکان آن‌ها است که به علت فشار کوتاهی تاندون، دچار تغییر شده‌است.
پیش از دیدن نوزاد نیز می‌توان احتمال پاچنبری یا کلاب‌فوت را نیز در نظر گرفت. ریسک فاکتورهای موجود برای ایجاد این تغییر شکل عبارتند از : داشتن والدین و یا خواهر و برادر‌هایی با سابقه‌ی قبلی کلاب‌فوت، سیگار کشیدن مادر در دوران حاملگی و همچنین مذکر بودن. اما چگونه می‌توان این ناهنجاری را تشخیص داد؟
آیا می‌توان پاچنبری یا کلاب‌فوت را در دوران حاملگی تشخیص داد؟ بله! در زمان حدودا ۱۲ هفته‌ی حاملگی، با سونوگرافی می‌توان این وضعیت را در جنین تشخیص داد. اما اگر در‌هر صورتی این تشخیص از دست رفت، دومین زمان در هنگام تولد است که با معاینه‌ی فیزیکی توسط پزشک می‌توان از آن مطلع شد.
آیا می‌توان از کلاب‌فوت پیشگیری کرد؟
در حقیقت پاچنبری یا کلاب‌فوت راهی برای پیشگیری ندارد چرا که در بسیاری از موارد حتی نمی‌دانیم که علت ایجاد آن چیست. اما می‌توان با در نظر گرفتن چند نکته ریسک ابتلا‌ی نوزاد را کمی کاهش داد.
پیش از بارداری:
انجام آزمایشات کامل سلامتی: اگر زیر نظر یک پزشک و یا ماما باشید به شما کمک می‌کنند که آزمایشات لازم پیش از بارداری را کامل بدهید.
اگر سابقه‌ی خانوادگی کلاب‌فوت را دارید با یک مشاور ژنتیک صحبت کنید: این افراد در حیطه‌ی بیماری‌های ژنتیک متخصص هستند و می‌توانند با صحت بالایی درمورد اختلالات مادرزادی تحقیق کنند.
انجام آزمایشات برای عفونت به خصوص زیکا: عفونت‌هایی هستند که باعث ایجاد ناهنجاری در جنین می‌شوند. لازم است پیش از بارداری از آن‌ها مطلع شوید و در صورت نیاز واکسن دریافت کنید.
در حین بارداری:
انجام تمامی مراقبت‌های پره‌ناتال: این مراقبت‌ها به جلسات پیش از زایمان معروف هستند که با توجه به هفته‌ی بارداری، دارای فاصله‌های متفاوت می‌باشند.
پرهیز از ابتلا به زیکا: در میان عفونت‌های تهدید کننده در بارداری، ویروس زیکا از خطر بالایی برخوردار است. بهتر است به مناطقی که مستعد هستند سفر نکنید و اگر مجبور هستید، تمامی مطالب مربوط به این ویروس را مطالعه کنید.
سیگار نکشید و خود را در معرض دود سیگار نگذارید: سیگار و الکل نباید در دوران بارداری به هیچ عنوان مصرف شوند.
درمان پاچنبری یا کلاب‌فوت چیست؟
برای درمان پاچنبری یا کلاب‌فوت در نوزاد شما، یک تیم متخصص نیاز است. این تیم شامل اورتوپد کودک، جراح اورتوپد و همچنین فیزیوتراپیست است. تیم درمانی نوزاد شما می‌تواند شما را در انتخاب بهترین درمان راهنمایی کند. تا به امروز بیش‌تر نوزادان تحت جراحی قرار می‌گرفتند تا وضعیت پا‌هایشان تصحیح شود اما امروزه اغلب روش‌ها برای اصلاح کلاب‌فوت درمان غیرجراحی است.
درمان پاچنبری یا کلاب‌فوت بهتر است هرچه سریع‌تر آغاز شود. حتی منظور ما از سریع می‌تواند نوزاد یک هفته‌ای نیز باشد. اگر درمان را زود شروع کنید نوزادتان می‌توان. به آسانی کفش‌های عادی بپوشد و مانند مابقی کودکان در آینده بازی کند و بدود.
یکی از درمان‌های اصلاحی:
صاف کردن و قالب گیری (Ponseti method):
معروف‌ترین و رایج‌ترین درمان برای اصلاح کلاب‌فوت است که در ۲ هفته‌ی اول زندگی نوزاد شروع میشود. برای انجام این کار، یک جراح اورتوپدی ابتدا به آرامی پای نوزاد را به حالت صحیح می‌کشد و سپس آن را داخل یک قالب قرار می‌دهد. این قالب از انگشت شصت نوزاد تا قسمت بالایی ران پا امتداد دارد و به مدت ۴ تا ۷ روز روی پا قرار می‌گیرد. پس از آن جراح قالب موردنظر را برداشته و پای نوزاد را به حالتی نزدیک تر به فرم عادی می‌کشد و دوباره آن را در یک قالب دیگر قرار می‌دهد. پیش از قرار دادن آخرین قالب، ممکن است پزشک تاندون آشیل نوزاد را برای تغییر سایز جراحی کند. این عمل باعث میشود که این تاندون در طی مدت حضور قالب، دوباره بلند شود. این درمان می‌تواند به مدت ۲ تا ۳ ماه طول بکشد و بعد از آن برای مدتی لازم است که از بند‌های مخصوص برای بستن پا استفاده کنید.
پاچنبری یا کلاب‌فوت یک وضعیت تغییر حالت فیزیکی است که بیش‌تر در زمان پیش از بلوغ کامل جنین در رحم اتفاق می‌افتد. برای افراد باردار بهترین توصیه آن است که مراقبت‌های پیش و حین بارداری را هرگز از دست ندهند و به طور مداوم از سلامت جنین آگاه شوند. توصیه‌های ذکر شده در متن تنها بخشی از موارد مورد نیاز برای رعایت مادران است پس راجع به تمامی این موارد از پزشک خود سوال بپرسید.
اما اگر نوزاد شما با این تغییر فرم به دنیا آمد ناامید نباشید. درمان پاچنبری یا کلاب‌فوت در این روز‌ها بیش‌تر بر پایه‌ی فیزیوتراپی و کمک به ترمیم طبیعی توسط بدن است.